OPEK13 [Off] (08.02.2014 / 13:17)
x-pert, Düzdü Allah insana agıl verib . Görülən bir işin agıllı iş , deyilən bir sözün agıllı söz , seçilən hər hansı bir yolun agıllı yol oldugunu müəyyənləşdirməkdən ötrü də agıl tələb olunur. Aydınlanmış bir agıl, saf bir agıl insana heç vaxt səhv yolu göstərə bilməz . İnsanları agılsız edən agıla zidd getmələridi. Məsələn bir insan siqaret çəkir və həmin insana gün kimi aydındırki siqaret onun səhhətinə ziyandı . Agıl deyir tərgit siqareti amma müəyyən nəfsani hisslər , istəklər , iradi məsələlər agıla zidd gedir və bu məsələdə aglı özünə ram edir , halbuki agıl bu hissləri özünə ram etməlidir . İnsan fərd kimi dogulur , müəyyən keyfiyyətləri kəsb edir və şəxsiyyətə çevrilir . İnsan öz tutumunu , öz zehni aydınlıgını aglın göstərişi ilə qazanır. Məsləksiz , məqsədsiz , hədəfsiz insan tam yetkin ola bilməz , bütöv ola bilməz . İnsanın arzuları , istəkləri , düşüncələri hədəfinə uygun formalaşır və bu baxımdan qarşıya qoyulan məqsədin mahiyyəti insançün çox böyük əhəmiyyət kəsb edir . İnsanın bütöv olması üçün yaradılışın məqsədini anlamaqda vacibdir . Əgər yaradılışın heç bir məqsədi , heç bir hədəfi yoxdursa insanın məqsədi necə ola bilər ? Axı biz vəhdətdəyik .Ümumiyyətlə yaradılışı məqsədsiz , təsadüfən oldugunu düşünən insanın müəyyən məqsəd və hədəfinin olmasının nə mənası var ?. Hər bir normal insan hardan gəlmişik , nə etməliyik , hara gedəcəyik kimi sualları özünə verir . Hər bir normal insan bir gün öləcəyini bilir. Ölüm düşüncəsi , həyatın sona çatma məsələsi hər bir insanı narahat edir. Nə üçün gəlmişəm , nə üçün gedəcəm , gəlib getməyimin məqsədi nədir ? İnsan düzəltdiyi bir şeyi məhv etmək istəməz bəs yaradan niyə yaradıb sonra məhv edir ? İnsanda ölüm qorxusu , gələcəyə baxış , gələcəkdə qalmaq , əbədi qalmaq arzusu var və bu yalnız insana xas xüsusiyyətdi . Əbədi qalmaq arzusu əbədiliyi təsəvvür etməyə , düşünməyə vadar edir . Əbədi qalmaq meyli ölüm qorxusunun məhsuludur . Təbiət aləmində heçbir meyl səbəbsiz və nəticəsiz olmur . İnsanda da əbədilik meylinin olması əbədiliyin olmasının bir dəlili hesab olunur . Mənim bildiyimə görə heç bir elmi , fəlsəfi nəzəriyyə insanın əbədilik meylinin izahına , əbədi həyatın olmasını qarantiləmir , söz vermir . Yalnız dindən başqa . Nəticədə bu meyl bizi dinə gətirir . Din bizə hansı əqidədə olmagımızı göstərir . Yenədə gəlirik agıla. Axı bura qədər agılla gəlmişik . Əqidəmizin düzlüyünü agılla dərk ediriksə deməli düz yoldayıq yox dinə təkcə imanla gəlmişiksə bu yol yəqinki şübhəlidi . Məsələn ölüm qorxusu , cənnət və cəhənnəm kimi hisslərin nəticəsində imana gəlmək sən deyən kimi İslam dinindən xəbəri olmayıb islama gələnlərdi . Hiss və agıl vəhdətdə olmalıdı . Təkcə iman bəs eləmir elmin olması gərəkdi . Belə bir fikir hansisa mövzuda yazmışdım yeri gəlmişkən birdə təkrar edim . Kamikadzenin imanı var deyə özünü öldürür , çünki ona yeridilib ki sən bu yolda ölsən cənnətə gedəcəksən ama onun elmi olsaydı belə düşünməzdi. İnsanda agıldan üstün heçbir şey yaradılmadı . Vicdanın Allah tərəfindən verilmiş bələdçi oldugunu agıl müəyyən edə bilər .
Dediyin kimi dinlərin sayı çoxdu və hamısı özünə görə düzdü . Hansı sonuncudu , hansının kitabında dəyişiklik olub , hansında olmayıb kimi arqumentlər gətirib buna görə bu dinə gəlməlisən deyə əsaslandırmıram . Əsas dörd dinin insan haqları fəlsəfəsini qısaca yazıram .
1 ) İslam - Özünə rəva bilmədiyini digərlərinə rəva bilmə ( Sekulyarist düşüncəyə , müasir düşüncəyə uygun düşüncə olsada həmin kütlə islama qarşıdı , çünki islamdan xəbərləri yoxdur)
2) Xristian - Başqalarının sənə rəva bildiklərini etməli şeyləri səndə onlara et
3) Buddizm - O şeylər ki səni incidər onları başqalarına etməkdən çəkin
4) İudaizm - Sənə edilməsinə nifrət etdiyin şeyləri başqalarına etmə .