Elvir-Sensiz [Off] (08.03.2014 / 22:49)
Ardarazli, Eger 8 mart azadliqdirsa... Əgər azadlıq budursa, "...buraxın
zindanlara məhkum olum..."
İnsanlar tarixən çox günlər qeyd
ediblər, bayramlar keçirdiblər, özünün
olan-olmayan, istədiyi və ya istəmədiyi,
məcburən və ya sevərək - bir sözlə, təqvimlərdə daha tünd rənglərlə öz
əksini tapan günlər keçirdiblər. Bu gün
də həmin günlərdən biridir.
Məhz bu gün Azərbaycan kişisi
qadınına gül-çiçək bağışlayır, hədiyyə
alır, bu gün Azərbaycan qadını ona hədiyyə verilmədikdə inciyir,
önəmsənmədiyini sanır. Qıcıqlanır
mənim ölkəmin qadını. Nədir bu "8
mart" və bu gün özündə bu istedadı
və haqqı ehtiva edirmi ki, mənim
ölkəmin kişisi bu gün öz anasını, qadını, bacısını təbrik etsin?!
Əvvəlcədən bildirim ki, mən onun da
tərəfdarı deyiləm ki, qadınlara məxsus
və onların dəyərlərini simvolizə edən
bir gün qeyd olunmasın. Ona görə də
məhz ölkəmin qadınını müdafiə etmək üçün və ona verilməli olan dəyərin,
əslində, onun üçün kimlərinsə
tərəfindən təyin olunan dəyər
olmadığını göstərmək üçün bu yazını
yazmaq qərarına gəldim. Ümumiyyətlə,
kiməsə burada geniş bir araşdırma təqdim etmək fikrində
deyiləm. Sadəcə sonradan alacağım
nəticələr üçün bir neçə müqəddimə
vermək məcburiyyətindəyəm. 1) 8
martın Beynəlxalq Qadınlar Günü
elan edilməsi ilə bağlı qərar 1910-cu ildə, sosialist qadınların
Koppenhagendə keçirilən ikinci
beynəlxalq konfransında qəbul edilib.
2) Bu günün bayram kimi qeyd
edilməsi üçün təşəbbüskar rolunda
çıxş edən Klara Setkinin əsl adı Eysnerdir və əslən yəhudidir. Və onun
haqqında olan məlumatlar göstərir ki,
Eysner (Setkin) əxlaqdan uzaq həyat
tərzinə malik olub (Bu barədə sadə
internet istifadəçisi özü üçün
araşdırma apara bilər 3) 1910-cu ilin 8 mart tarixi
yəhudilərin Purim bayramı günü ilə
üst-üstə düşür və yəhudi təqvimi ilə
14-15 Adar günlərinə təsadüf edən
Purim bayramı milad təqvimi ilə yerini
dəyişir. 4) Purim bayramı yəhudilərdə qadın
ağlı və millətin özünümüdafiə
haqlarının simvolizə olunduğu gündür
və bu bayramda ayıq olmaq
qadağandır – Purimdə hamı sərxoş
olmalıdır (özü də yaxşını pisdən seçməyəcək dərəcədə). Niyə qadın
ağlı? Çünki yəhudi tarixinə
görə, Esfir adlı əxlaqsız bir yəhudi
qadını Əhəməni hökmdarı Kserksin
arvadı olub, yəhudi mənşəli olduğunu
məharətlə gizlədib. Və onun kişiləri yoldan çıxartmaqda böyük məharəti
olub. Məhz buna görə də Kserksin
sarayına onu məqsədli şəkildə
göndəriblər və yəhudilərin heç də
yaxşı olmayan günləri onun
göstərəcəyi "məharət"dən asılı olub. Esfir hökmdarın ona olan
"sevgi"sindən istifadə edərək,
yəhudilərə iqtidar gətirib, düşmənləri
kütləvi qırğına məruz qoydurub. Buna
görə də Purim bayramı yəhudilərdə
qadın ağlının simvolizə olunduğu gündür. Əslən yəhudi olan Klara Eysner
də (Setkin) məhz bu günə görə
1910-cu ildə 8 martın beynəlxalq
qadınlar günü elan edilməsini təklif
edir. İndi isə nəticələri sıralamaq
vaxtıdır. Əvvəlcədən qeyd edim ki, "Biz nə üçün
qadınlar gününü 8 martla
məhdudlaşdırırıq?" kimi arqumentin
də tərəfdarı deyiləm. Çünki nə çox
belə bayramlar ki, biz onları əziz tutur
və məhz xüsusi günlərdə qeyd edirik. Və bu da həmin dəyərin gününün
olması anlamına gəlmir. Amma mənim
iradım budur ki, qadınlar günü məhz 8
martda keçirilməlilidirmi? Ümumiyyətlə,
insanın öz doğmalarını Esfir adlı
mənəviyyatsız bir qadının adı ilə bağlı bir gündə təbrik etməsi nə dərəcə
uyğundur? Təbii ki, mən anti-semit
deyiləm.
Müqəddəs dinimiz bir milləti tamamən
– yaxşı-pisi ayırd etmədən pisləməyi
məqbul saymır. Amma mən semitizm fobiyasına qadından istifadə edərək
cavab verməyi və çalınan qələbəni
qeyrətsizlik adlandırıram. Və
Azərbaycan kişisinə bunu
yaraşdırmıram ki, belə bir tarixçəsi
olan günü qadın bayramı saysın və öz həyat yoldaşını, anasını, bacısını
"təbrik" edir. İkinci yöndən yanaşsaq,
bunu yenə də
qadının azadlığı adlandırmaq olmaz.
Əgər azadlıq bu cür
"kullanılmaq"dırsa, o zaman Mehmet Akif Ersoyun təbirincə desək,
"...buraxın zindanlara məhkum olum".
Üçüncüsü, bayramın məntiqi və
söykənəcəyi dəyərlər sistemi olmalıdır.
Bu günün məntiqi nədir və hansı
dəyərlər sisitemini özündə ehtiva edir? Və bizim üçün bu günün bayram
olması nə qədər aktualdır? Onsuz da
biz elə bir cəmiyyətdə və ölkədə
yaşayırıq ki, bir çox şeylər var ki, bizim
dəyərimizin olmamasına rəğmən
"bayram" edilir. Biz o insanlarıq ki, bizim başımızı "baş boyda yumruq"la
əzənə heykəl qoymuşuq, stansiya adı
vermişik, biz o insanlarıq ki, başından
yaylığını açan qadın bizim
qəhramanımız olmuş, ədəbiyyatımızı
bəzəmiş, biz o millətik ki, azadlığı soğan kimi soyulmaqda görmüşük.
Qadına verilən dəyəri "Azad qadın
heykəli" ilə simvolizə olunan ölkənin,
cəmiyyətin bayramı da 8 mart olar,
təəssüf ki.