Ardarazli [Off] (03.07.2014 / 10:45)
Merilend Universitetində n olan
fizik Ceyms Frensonun təqdim
etdiyi yeni məqaləsi bütün elm
ictimaiyyətininmarağına səbəb
olub. Alimin mübahisələrə səbəb
olan məqaləsində əldə edilmiş
yeni faktların ümumi nisbilik
nəzəriyyəsində (ÜNN) izah edilən
işıq sürətinin hesab ediləndən
daha az olduğuna işarə
etdiyindən bəhs edilir.
ÜNN-ə əsasən, fotonlar vakuumda
daimi sürətlə - 299 792 458 m/
san ilə, Eynşteynin məşhur "E =
mc^2" düsturundaki "c" ilə
səyahət edirlər. Praktiki olaraq
bütün kosmik ölçülər işıq sürətinə
əsaslanır. Bəs işığın sürəti daha az
olsa necə?
Frensonun yeni fikri 1987-ci ildə
edilmiş SN 1987A supernovası
müşahidələri əsasındadır.
Astronomlar kosmik partlayış
nəticəsində yaranmış fotonlar və
neytrinoları qeydə almışdılar.
Lakin problem yaranmışdı:
fotonlar Yerə alimlərin
gözlədiyindən 4,7 saat gec
çatmışdı. O vaxt alimlər fotonların
fərqli mənbəyi ola biləcəyini
düşünürdü.
Frenson indi yeni nəzəriyyə irəli
sürür: vakuum polyarizasiyası
hadisəsi səbəbindən fotonların
sürəti azalır - foton çox qısa bir
zaman aralığına virtual elektron-
pozitron cütlüyünə bölünür,
ardından isə yenidən fotona
kombinə olunur. Bu prosesdə
hissəcik cütlüyü arasında
meydana gələn qravitasion
differensial yenidən kombinə
olunma hadisəsində böyük
energetik təsir yaratdığından,
fotonun sürətini bir qədər azaldır.
Alimin hesablamalarınagörə,
əgər bu hadisə foton axınları
səyahətində 168 000 işıq ili
məsafəsində bir neçə dəfə baş
veribsə, fotonları 4,7 saat
müddətinə gecikdirə bilib.
Frensonun nəzəriyyəsi təsdiq
edilsə, kosmologiya
nəzəriyyələrinin əsaslandığı
bütün kosmik məsafə ölçüləri
təkzib edilə bilər. Belə olduqda
bütün ulduzlar və qalaktikalarla
aramızdaki məsafələri yenidən
hesablamaq və nəzəriyyələri
sıfırdan toplamaq lazım olacaq.