Ardarazli [Off] (23.07.2015 / 22:13)
Yaxşı valideynlər – övladlarına mədəniyyəti, ədalətliliyi, insanpərvərliyi, yaxşını və pisi ətraflı şəkildə başa saldıqdan sonra onlara təhsil alma şəraiti yaradıb, onların xarakterlərinin müstəqil olaraq inkişaf etməsi üçün səy göstərən, gələcəkdə onlarla öz aralarındakı xarakter və yaş fərqinə məhəl qoymadan onlara bir şəxs kimi hörmət edib onların azadlığına, şəxsi ərazilərinə təcavüz etməyən və onların gələcəyini öz xarakterlərinə qurban verməyən valideynlərdir. Yaxşı valideynlər – övladlarıyla dost ola bilən valideynlərdir. Yaxşı valideynlər mütərəqqidirlər, bədxah əməllərdən uzaqdırlar, öz övladlarının meşşanlıqda olmasını qəti şəkildə istəmirlər.
Belə valideynlər uşağın fərdiyyətini inkişaf etdirib, onun bütün istedadlarını üzə çıxartmağa çalışır və bu çalışma da valideynlərin həyat tərzinə çevrilir. Belə valideynlərin əməyi hər zaman bəhrə verməsə də, onlar bu yolda səy göstərməkdən yorulmurlar və bunu etdikləri üçün övladlarına heç bir halda təkəbbür göstərmirlər. Əksinə, çox təvazökar olurlar. Nəticədə sağlam övlad, etibarlı və maraqlı dost, cəmiyyyətdə özünə layiqli yer tuta bilən vətəndaş formalaşır. Nəticədə biz bir nəfər də artıq insan qazanmış oluruq.
Pis valideynlər – övladlarına nəsə öyrətməyə tənbəlik edən, onların mədəniyyətləri və ümumi dünya görüşləri üçün heç bir iş görməyən, onların inkişafı uğrunda heç bir səy göstərməyən, ümumiyyətlə onların böyüməsini zamanın axarına buraxırmış kimi bir abu-hava yaradaraq sadəcə kənardan izləyib, ancaq öz iş-gücündə olan adamlardır. Pis valideynlər – övladlarını yeksənək həyata sürüyərək onları mürtəce formalaşmağa sövq edirlər. Amma burada valideynlərin bivecliyi əsas rol oynadığı üçün övladların payına az da olsa azadlıq, ətrafı öyrənmə şansı düşür və burada övladların qurtulma ehtimalı az da olsa var. Bu şansı dəyərləndirərək həmin övladlar öz tərbiyələrini cəmiyyətdəki yaxşı nümunə götürülə bilən adamlardan alırlar və sonda sağlam vətəndaş kimi az da olsa formalaşma imkanı əldə etmiş olurlar. Mənfi halda bu həmin övladların ən pis yollara düşməsi ilə nəticələnir, müsbət halda isə onlar sözün əsl mənasında yaxşı yola düşürlər, yaxşı olurlar.
Ən təhlükəli valideynlər – öz dəyişməz xasiyyətlərindən övladlarına görə heç bir halda vaz keçməyən, bu azmış kimi,əksinə övladlarının xasiyyətlərini sındırıb öz xasiyətlərinə uyğun etməyə çalışan, onların dünyalarını öz xarakterlərinə qurban verən və bu halın da baş verməsini ancaq yaş fərqi kimi məntiqsiz amillərlə əsaslandıran valideynlərdir. “Biz Sizdən böyüyük” sloqanıyla övladlarının daxilindəki fərdi doğram-doğram edib onun bütün özəlliklərini dağıdan, onlara qarşı göstərilən qayğının müqabilində təkəbbür göstərən valideynlərdir. Belə valideynlərin əsas məqsədləri övladlarının həyat tərzini ancaq mentalitet qaydalara uyğun etmək və onların hər bir işini “Qohum-qonşu nə deyər?” suallarıyla yoğrulmuş fobiyaya sövq edib elə bu fobiya ilə də idarə etməkdir. Belə valideynlər övladlarıyla dost ola bilmirlər. Belə valideynlər özlərini övladının yerinə qoymaq istəmirlər və onlarla onların yaşına uyğun davranmaq üçün çox təkəbbürlüdülər. Sonda yaxşı valideynlərin övladlarıyla təhlükəli valideynlərin övladları arasında çox böyük bir fərq yaranır və bu fərqin olması çox zaman cəmiyyətdə öz mənfi nəticələrini göstərir, ən pis halda isə fəlakətlə nəticələnir.
Sonda yadıma keçmiş kolleqamın anasının dediyi sözlər düşür. Səhv etmirəmsə, təxminən belə demişdi “Balam, Siz bizim övladlarımızsınız və mən Sizin hamınızın xoşbəxtliyini arzulayıram. Yaşayın, böyüyün, səhv edin və həyatı öyrənin! Xoşbəxtliyiniz üçün mübarizə aparın, xoşbəxtliyiniz üçün hətta bizə qarşı da üsyan edin, yetər ki, xoşbəxt olun!”
Xahiş edirəm övladlarınızın xoşbəxt olmasına mane olmayın!
Valideynləri tərəfindən xoşbəxtliyinə imkan verilməmiş bir övladdan daha kədərli, daha faciəli nə ola bilər?

(c) R. M.