connection [Off] (11.09.2015 / 00:08)
Fiziki kainatın quruluşu ruhun varlığını anlamaq üçün kifayətdir. Mənim kvant mexanikası və ya kvant fizikası nəticəsində ruhun varlığını anladığımı deyə bilərik. Bunlar fiziki dünyanın ardında ruhla əlaqədar bir təməlin olduğunu göstərir. (Kaliforniya Universitetindən məşhur atomar fizik Fred Alan Vulf)
İsaak Nyutonun fikrincə, işıq “korpuskul” adlanan maddə axını idi. Tamamilə zərrəciklərdən ibarət idi. Başqa sözlə, kvant fizikası kəşf edilənə qədər qəbul edilən ənənəvi Nyuton fizikasına əsasən, işıq zərrəcik yığınından ibarət idi. XIX əsr fiziklərindən Ceyms Klark Maksvel isə işığın dalğa formasında olduğunu irəli sürürdü. Kvant fizikası fizikanın bu ən böyük mübahisəsini uzlaşdırdı.
1905-ci ildə Albert Eynşteyn işığın kvantalara, yəni enerji porsiyalarına malik olduğunu irəli sürdü. Bu enerji porsiyalarını foton adlandırdı.Zərrəcik olsalar da, fotonlar 1860-cı illərdə Ceyms Klark Maksvelin iddia etdiyi kimi, dalğa hərəkəti şəklində müşahidə edilirdi. Ona görə işıq dalğa və zərrəcik arasında keçid kimi idi. Ancaq bu vəziyyət Nyuton fizikası üçün ziddiyyət təşkil edirdi.
Eynşteyndən sonra alman əsilli fizik Maks Plank işıq üzərində tədqiqat apararaq işığın həm dalğa, həm də zərrəcik şəklində olduğunu müəyyən etdi və bütün elm dünyasını təəccübləndirdi. “Kvant nəzəriyyəsi” adı altında irəli sürdüyü nəzəriyyəyə görə enerji düz və daimi deyil, qırıq-qırıq, nöqtəvarı porsiyalar şəklində yayılırdı (“quantum” sözü latın dilində “kəmiyyət, miqdar”, fizikada isə “zərrəcik” mənasındadır). Bu fikir  “Plank sabiti” kimi riyaziyyata tətbiq edildi. Kvant səviyyəsində işıq həm maddə, həm də dalğa xüsusiyyəti daşıyır. “Foton”  adlanan maddəni kosmosda həm də dalğa müşayiət edir. Yəni işıq kosmosda yol qət edərkən dalğa kimi, qarşısına maneə çıxdıqda aktiv zərrəcik kimi davranır. Başqa sözlə, işıq qarşısına bir maneə çıxana qədər enerji formasında olur, maneə ilə qarşılaşdıqda isə sanki maddə imiş kimi qum dənəciklərini xatırladan zərrəciklərə çevrilir. Bu nəzəriyyə Plankdan sonra Albert Eynşteyn, Nils Bor, Lui de Broyl, Ervin Şrodinger, Vemer Heyzenberq, Pol Adrian Morika Dirak və Volfqanq Poli kimi elm adamları tərəfindən təkmilləşdirildi. Hər biri bu böyük kəşfə görə Nobel mükafatına layiq görüldü.
Amit Qosvami işığın yeni kəşf edilmiş bu xüsusiyyəti haqqında belə deyir:
İşıq dalğa kimi müşahidə edildikdə eyni anda iki və ya daha çox yerdə ola bilir. Bir çətirin dəliklərindən keçir və yayılır. Ancaq işığı bir fotoplyonkadan  müşahidə etdikdə zərrəciklər kimi qırıq-qırıq, nöqtəvarı olur. Deməli, işıq həm zərrəcik, həm də dalğadır. Ziddiyyətlidir, elə deyil mi? Keçmiş fizikanın sipərlərindən biri: birdən çox şərhə yol verməyən qəti izah. Digər məsələ isə cisim xüsusiyyətidir: işığın xassəsi, yəni işıq nədir? Onu necə müşahidə etdiyimizə bağlıdırmı?