Saytın Ən varlısı ol : iD-99 - 5 manat
close
Sayta Daxil Olun!
Mövzu: Deyerli fikirler, melumatlar... (Maraqlıdır)
Ardarazli [Off] (03.06.2016 / 23:02)
«Zefir eksperimenti» adlanan məhşur təcrübə barədə, hövsələ edib oxuyun
1960-ların sonları, 1970-lərin əvvəllində Stanford universitetinin professoru Valter Mişel 4-5 yaşlarında 600 azyaşlını cəlb etməklə tədqiqata başlayır.
Birinci etap
Eksperiment otağına masa və stul qoyulur. Uşaq bura niyə gətirildiyini bilmir, guya onunla nəsə söhbət edəcəklər. Uşağın qarşısına nimçədə bir ədəd zefir konfeti, yaxud piroq və ya bulka qoyur (uşaqların ən çox sevdiyi şirniyyatlar). Eksperimentçi uşağa belə deyir: mənim işim var, çıxmalıyam, bir neçə dəqiqəyə gəlirəm. Mən gələnəcən bunu yeməsən gələndə daha birini verəcəm. Yesən amma ikincisi olmayacaq. Uşaqların iradəsini sınaq etmək üçün 15 dəqiqə vaxt təyin edilmişdi. Digər otaqdan onların davranışı gizli müşahidə olunurdu. Nəticələr belə oldu:
- uşaqların 70 faizi şirniyyatı yedi. Bunların tərqibən 3/1-i dərhal, qalanı orta hesabla 3 dəqiqə dözdükdən sonra şirniyyatı həzm-rabedən keçirdi.
- uşaqların 30 faizi 15 dəqiqə dözüb ikinci payı da aldılar.
İkinci etap
1988-ci ildən başlayaraq V.Mişel artıq yetkin adamlar olan həmin uşaqların həyatını öyrənməyə başlayır. Nəticələr:
-testdən dözümlü çıxmış uşaqların valideynləri onları çalışqan və bacarıqlı övlad kimi tərif edirdilər. Dözümsüz (və az dözümlü) çıxanların əksərinin valideynləri isə övladından gileylənirdi;
- 1990-cı ildə aparılan Düşüncə testi (SAT) nəticələri göstərdi ki, testdən dözümlü çıxmış uşaqlar digərlərinə nisbətən təhsildə daha uğurlu olmuşlar. Dözümsüzlər arasında narkomaniyaya qurşanmışlar, kriminala meyllilər, ifrat artıq çəkililər vardı.
Üçüncü etap
2011-ci ildə orta yaşlarda olan bu adamların 59-nun beyini analiz olunur. Müəyyən olunur ki, o vaxt dözməyib konfeti yeyənlərin beynində tamah hissini idarə edən sahələr dözənlərə nisbətən daha güclüdür. Dözümlülərdə isə əksinə, tamahı kontrol edən neyron şəbəkələri daha güclüdür.
Bu mövzuda başqa eksperimentlər də aparılıb, nəticələr təxminən eyni çıxır, onları ümumiləşdirib belə qənaətə gəlirlər ki:
- adamların təxminən 20 faizi irsən (genetik) yüksək dərəcə tamahkardır; tamah motivli cinayətlərin əksəriyyətini belələri törədirlər;
- 20 faizi irsən az dərəcə tamahkardır;
- 60 faizdə tamah hisləri irsən orta səviyyədədir. Təlim-tərbiyədən asılı olaraq onlar birinci yaxud ikinci istiqamətə meyl edə bilərlər.
- normal sistem olarsa insanların azı 80 faizi tamahını kontrol edən şəxsiyyət kimi yetişdirilə bilər.
«Zefir eksperimenti» adlanan məhşur təcrübə barədə, hövsələ edib oxuyun
1960-ların sonları, 1970-lərin əvvəllində Stanford universitetinin professoru Valter Mişel 4-5 yaşlarında 600 azyaşlını cəlb etməklə tədqiqata başlayır.
Birinci etap
Eksperiment otağına masa və stul qoyulur. Uşaq bura niyə gətirildiyini bilmir, guya onunla nəsə söhbət edəcəklər. Uşağın qarşısına nimçədə bir ədəd zefir konfeti, yaxud piroq və ya bulka qoyur (uşaqların ən çox sevdiyi şirniyyatlar). Eksperimentçi uşağa belə deyir: mənim işim var, çıxmalıyam, bir neçə dəqiqəyə gəlirəm. Mən gələnəcən bunu yeməsən gələndə daha birini verəcəm. Yesən amma ikincisi olmayacaq. Uşaqların iradəsini sınaq etmək üçün 15 dəqiqə vaxt təyin edilmişdi. Digər otaqdan onların davranışı gizli müşahidə olunurdu. Nəticələr belə oldu:
- uşaqların 70 faizi şirniyyatı yedi. Bunların tərqibən 3/1-i dərhal, qalanı orta hesabla 3 dəqiqə dözdükdən sonra şirniyyatı həzm-rabedən keçirdi.
- uşaqların 30 faizi 15 dəqiqə dözüb ikinci payı da aldılar.
İkinci etap
1988-ci ildən başlayaraq V.Mişel artıq yetkin adamlar olan həmin uşaqların həyatını öyrənməyə başlayır. Nəticələr:
-testdən dözümlü çıxmış uşaqların valideynləri onları çalışqan və bacarıqlı övlad kimi tərif edirdilər. Dözümsüz (və az dözümlü) çıxanların əksərinin valideynləri isə övladından gileylənirdi;
- 1990-cı ildə aparılan Düşüncə testi (SAT) nəticələri göstərdi ki, testdən dözümlü çıxmış uşaqlar digərlərinə nisbətən təhsildə daha uğurlu olmuşlar. Dözümsüzlər arasında narkomaniyaya qurşanmışlar, kriminala meyllilər, ifrat artıq çəkililər vardı.
Üçüncü etap
2011-ci ildə orta yaşlarda olan bu adamların 59-nun beyini analiz olunur. Müəyyən olunur ki, o vaxt dözməyib konfeti yeyənlərin beynində tamah hissini idarə edən sahələr dözənlərə nisbətən daha güclüdür. Dözümlülərdə isə əksinə, tamahı kontrol edən neyron şəbəkələri daha güclüdür.
Bu mövzuda başqa eksperimentlər də aparılıb, nəticələr təxminən eyni çıxır, onları ümumiləşdirib belə qənaətə gəlirlər ki:
- adamların təxminən 20 faizi irsən (genetik) yüksək dərəcə tamahkardır; tamah motivli cinayətlərin əksəriyyətini belələri törədirlər;
- 20 faizi irsən az dərəcə tamahkardır;
- 60 faizdə tamah hisləri irsən orta səviyyədədir. Təlim-tərbiyədən asılı olaraq onlar birinci yaxud ikinci istiqamətə meyl edə bilərlər.
- normal sistem olarsa insanların azı 80 faizi tamahını kontrol edən şəxsiyyət kimi yetişdirilə bilər.
Onlayn Tanışlıq: 6850 / 1183