Ardarazli [Off] (16.11.2018 / 08:19)
Kobra effekti - A problemini həll etmək üçün işlədilən üsul əvvəl effektiv olsa da sonradan B problemini törətməklə A probleminin daha da kəskinləşməsinə səbəb olur.
İngilislər Hindistanda plantasiyaların təhükəsizliyi üçün yerli əhalini kobra ovuna təşviq etmişdi. Hər kobra başı üçün pul mükafatı verilirdi. Hindlilər kobraları qırıb-çatdı. Bir ara ingilisləin planı baş tutmuş kimi göründü. Ancaq sonra hindilər gördülər day ovlamağa kobra qalmayıb başladılar özləri kobra yetişdirməyə ki ingilislərə satsınlar. İngilislər də məsələdən agah olub mükafatı dayandırdılar. Belə olduqda hindlilər saxlanılan kobraları azadlığa buraxdılar və nəticədə kobra sayı əvvəlkindən daha çox oldu. Kobra effekti ifadəsi burdan yaranıb.
1958-ci ildə Mao Zedong kənd təsərüffatında zərərvericilərlə mübarizə proqramı üzrə sərçələri qırmağı əmr edir. Statistikaya görə 2 mliyard sərçə öldürüldü. Növbəti əkin ili bol məhsul gözlənirdi fəqət bu dəfə tırtıl və çəyirtkələr məhsulu tamam yaxın məhv etdi. 20 milyon adam aclıqdan öldü. Yəni, öldürülmüş hər 100 sərçənin bədəli 1 insan həyatı ilə ödənildi. Məsələ ondaydı ki, tırtıl və çəyirtkələrin tüğyan etməsi sərçələrin yoxluğuna görə oldu. Hökumət məcbur qaldı xaricdən sərçə gətirib sərçə populyasiyalarını bərpa etməyə.