Ehli_muslim [Off] (08.11.2012 / 18:23)
ALLAHIN ELЗİSİ MUSAYA (Ə QARŞI SEYYİD QUTUBUN ƏDƏBSİZLİYİ

Seyyid Qutub «Təsvir əl-fənn» kitabında deyir: «Bundan əvvəl sizə iki jənnət (bostan, bağ) sahibi, Musa əleyhisəlam və onun ustadı hekayəsini ərz etdik. Bu hekayələrdə iki nьmunəvi şəxsiyyətdən sцz aзılmaqdadır.
1. Musa əleyhissəlam qissəsinə (hekayəsinə) nəzər salaq.
Şьbhəsiz ki, o dьşünmədən hərəkət edən, əsəbiliyə qapanan (əsəb xəstəliyinə tutulan), əsəbi dцvlət başçısını təmsil edir.
Odur, Fironun gцzь цnьndə, qəsrində və əmirləri altında tərbiyə alıb qьvvətli bir gənj oldu.
«(Musa) şəhərə əhalisi xəbərsizkən girdi. Orada iki nəfərin vuruşduğunu gцrdь. Onlardan biri цz adamlarından (yəhudilərdən), digəri isə dьşmənlərindən (qibtilərdən) idi. (Musanın) adamlarından olan kəs dьşməninə qarşı ondan imdad istədi. Musa onu vurub цldьrdь…» («əl-Qəsəs», 15).
Burada цz qцvmьnə təəssьbkeşliyi və əsəbiliyə qapanmağı aşkar olur.
Əsəbilik xəstəliyinə tutulanlarda olduğu kimi цz nəfsini ələ alır və tezliklə əsəbilik ondan uzaqlaşır: «…Musa onu vurub цldьrdь və dedi: “Bu şeytan əməlidir. Həqiqətən, o, (insanı haqq yoldan azdıran) aзıq-aşkar bir dьşməndir!”. (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Şьbhəsiz ki, mən (bu qibtini vurub цldьrməklə) цzьm-цzьmə zьlm etdim. Buna gцrə məni bağışla!”. (Allah Musanı) bağışladı. Həqiqətən, O, bağışlayan və rəhm edəndir! (Musa) dedi: “Ey Rəbbim! Mənə bəxş etdiyin nemət haqqı! Mən əsla gьnahkarlara arxa olmayajağam!”» («əl-Qəsəs», 15-17).
«Beləliklə, (Musa qibtini цldьrdьyьndən) qorxaraq səhəri nigaranзılıq iзində qarşıladı…» («əl-Qəsəs», 18). Bu isə qorxudan sağa-sola зırpınan, həyəjanlar iзərisində hərəkət edən və hərəkətindən şər toxuna bilən insanı təsvir edir. Bu da əsəbiliyə tutulanların sifətidir.
Bununla bərabər o, Rəbbinə gьnahkarlara arxa olmayajağını vəd etmişdir. Baxaq gцrək Musa əleyhissəlam nə edəjək…
«…(Bir də nə gцrsə yaxşıdır!) Dьnən ondan imdad diləyən kəs (bu gьn də başqa bir qibti ilə vuruşaraq) fəryad зəkib yenə onu kцməyə зağırır. Musa ona dedi: “Sən (gьndə biri ilə vuruşduğun ьзьn) doğrudan da aзıq-aşkar bir azğınsan!”» («əl-Qəsəs», 18).
Lakin Musa əvvəl etdiyi kimi bu gьn də başqa birisini yaxalamaq və цldьrmək istəyi duyur. Bu istək цz qцvmьnə olan təəssьbkeşliyi, əsəbiliyi onun Rəbbindən bağışlanma diləməsini unutdurur: «(Musa) onların hər ikisini (həm цzьnьn, həm də onu kцməyə зağıran yəhudinin) dьşməni (olan bu ikinji qibtini) yaxalamaq istədikdə (həmin yəhudi Musanın ona hьjum etmək istədiyini zənn edərək) dedi: Ya Musa! Sən dьnən birini vurub цldьrdьyьn kimi, mənidəmi цldьrmək istəyirsən? Sən yer ьzьndə (Misir torpağında) anjaq bir zalim olmaq istəyirsən! Sən xeyirxahlıq edənlərdən olmaq istəmirsən!» («əl-Qəsəs», 19).
Bu vaxt şəhərdən зaparaq gələn bir şəxs Musa əleyhissəlama elə bu saat şəhərdən зıxıb getməsini tцvsiyə edir. Musa əleyhissəlam da bu tцvsiyədən sonra şəhəri tərk edir.
İndi isə Musa əleyhissəlamın on il keзdikdən sonrakı həyatına nəzər salaq. Dьşünə bilərsiniz ki, artıq Musa əleyhissəlam sakit təbiətli, səbirli, mьlayim, yetkinləşmiş şəxs olmuşdur.
Xeyr! Budur, indi isə Tur dağı tərəfdən onu nidalar səsləyir. Əsanı yerə at! Musa əleyhissəlam əsanı atdıqda o, ilana dцnьr. O, bunu gцrər-gцrməz yerindən sıçrayaraq arxasına baxmadan qaзmağa başlayır. Həqiqətən, o əsəbi gənjdir. Əgər o yetkinlik yaşına зatmış olsaydı, bu onun təbiətini dəyişdirərdi. Bəli, o qorxurdu, lakin bir az kənara зəkilib bu mцjьzə haqqında dьşünə bilərdi.
Baxaq gцrək zaman keзdikjə onun əsəblərindən nələr baş verəjək.
Artıq sehrbazlar ьzərində qələbə зaldı. Bəni-İsraili dənizdən keзirərək xilas etdi. Sonra Tur dağında vəd olunmuş yerə – Rəbbi ilə gцrьşə (danışmağa) getdi. Şьbhəsiz ki, o, peyğəmbərdir, lakin baxın gцrьn Rəbbindən nə soruşur:
«Musaya vəd etdiyimiz vaxt gəlib зatanda Rəbbi onunla (arada heз bir vasitə olmadan) danışdı. (Musa:) “Ey Rəbbim! Цzьnь (jəmalını) mənə gцstər, Sənə baxım!” – dedi. Allah: “Sən Məni əsla gцrə bilməzsən. Lakin (bu) dağa bax. Əgər o yerində dura bilsə, sən də Məni gцrə bilərsən”, – deyə buyurdu…» («əl-Əraf», 143).
Sonra hər bir insanın, eləjə də Musanın əsəbləri tab gətirə bilməyəjəyi hadisə baş verdi: «…Rəbbi dağa təjəlli etdikdə onu parзa-parзa etdi. Musa da bayılıb dьşdü. Ayılandan sonra isə: “Sən pak və mьqəddəssən! (Bьtьn eyb və nцqsanlardan uzaqsan!) Sənə (bu işimdən цtrь) tцvbə etdim. Mən iman gətirənlərin birinjisiyəm!” – dedi» («əl-Əraf», 143).
Budur, tezliklə əsəbilik, həyəjan Musa əleyhissəlamdan uzaqlaşır. O gцrdьkdə ki, qцvmь цkьzь ilahiləşdirib, əsəbiliyi yenidən qayıdır və Allahın ona vəhy etdiyi, əlindəki lцvhələri səbirsizliklə, dьşünmədən yerə atır.
Musa qəzəbindən əlindəki lцvhələri yerə atdı. Qəzəbli halda onun sцzьnь dinləmədən qardaşının başından, saqqalından yapışıb цzьnə tərəf зəkməyə başladı: «(Harun) belə javab verdi: "Ey anam oğlu! Saзımdan, saqqalımdan tutma. Doğrusu, sənin: – İsrail oğulları arasına ayrılıq saldın, sцzьmə baxmadın! – deyəjəyindən qorxdum». («Taha», 94).
O vaxt ki, Musa əleyhissəlam bu əməli Samiri tərəfindən olduğunu bildi, qəzəbli halda ona tərəf dцnьb, inkar edərək dedi: «(Musa) dedi: “Зıx get burdan. Həyatın boyu (jəza olaraq): “Bir kəs mənə toxunmasın (mən də bir kəsə toxunmayım)!” – deməli olajaqsan. (Heз kəs səni dindirməyəjək, sьfrəsinə buraxmayajaq, səninlə alış-veriş etməyəjək. Heз kəslə ьnsiyyət etməyib tamamilə təjrid olunmuş bir vəziyyətdə yaşayajaqsan. Dəhşət səni bьrьyəjək). hələ səni əsla qaзıb janını qurtara bilməyəjəyin daha bir vaxt (qiyamət gьnь) gцzləyir. İndi də tapınıb durduğun tanrına (bьtьnə) bax. Biz onu yandırajaq, sonra da (kьlьnь) dənizə atajağıq!”» («Taha», 97)».
Seyyid Qutub davam edir: «Beləliklə yenidən qəzəb, şiddətlik və sərtlik onda peydə olur».
Sьbhanallah! Doğrudan da, Allah insanın ağlını alanda, əlbəttə ki, belə olar. «İslamın şəhidi» adlandırılan Seyyidin dediklərinə gцrə, Musa əleyhissəlam bьtь inkar etdiyi ьзьn sərtmi rəftar etdi?
Beləliklə, deyirəm ki, həqiqətən Musa əleyhissəlam Allahın ən şərəfli elзilərindəndir. Başqa peyğəmbərlər kimi o da Allah yanında yьksək məqama sahibdir ki, insanlar da ona və başqa peyğəmbərlərə qarşı ədəbli, ehtiramlı olmalıdır. O, Allah yanında зox hцrmətli peyğəmbərdir: «Ey iman gətirənlər! Musaya əziyyət verən kəslər kimi olmayın!…». («əl-Əhzab», 69).
O Allahdan başqa tanrı, bьt tanımadığı halda nəyə gцrə jahil Seyyid Qutub kimi şəxs tərəfindən tənqid edilmişdir. Зьnki onlar ьзьn hər zaman ətrafında deyindikləri hakimiyyət məsələsi цnəmlidir.
«…Allah (Musanı) onların dediklərindən (bцhtanlardan) təmizə зıxartdı. O, Allah yanında зox hцrmətli (qədir – qiymətli) idi» («əl-Əhzab», 69); «Mən səni (peyğəmbər) seзdim, (sənə) vəhy olunanı dinlə!» («Taha, 13).
Seyyid Qutub ьзьn «Səhih əl-Buxari»də peyğəmbərlər haqqında gцstərilən hədisləri oxumaq kifayət etmədi ki, Allahın hцrmətli peyğəmbəri Musa əleyhissəlama yaraşmayan əsəbiliyə qapanan (əsəb xəstəliyinə tutulan), sərt, hiddət və qorxaqlıq kimi başqa sifətləri aid etməklə цzьnə zьlm etmiş və həddini aşmışdır?
İbn Məs’ud Peyğəmbərdən -səlləllahu aleyhi vəsəlləm- rəvayət olunan hədisdə demişdir: “Peyğəmbər bir gьn qənimətlər paylayırdı. Bir nəfərin “bu bцlьşdürmə Allah ьзьn edilməmişdir” - dediyini peyğəmbərə xəbər verdim. Peyğəmbər -səlləllahu aleyhi vəsəlləm- qəzəbləndi və dedi: “Allah Musaya rəhmət eləsin, ona bundan da зox əziyyət edildi. O, səbr etdi”.
Seyyid Qutubun hцrmətli peyğəmbər haqqında dediklərini eşidəndə insanın tьkləri ьrpəşir. Şьbhəsiz ki, bь əməlin hцkmь alimlərə gцrə зox təhlьkəlidir və bцyьk gьnahdır. Bu mцvzu haqqında İbn Teymiyyənin «Sarimьl-məslul» və Qazi İyadın «əş-Şifa» kitabına mьrajiət edə bilərsiniz.
Seyyid Qutub «Təsvirul-fəni» kitabında deyir: “Musa əleyhissəlamın hekayəsinə nəzər salaq.
Şьbhəsiz ki, o dьşünmədən hərəkət edən, əsəbiliyə qapanan (əsəb xəstəliyinə tutulan), əsəbi dцvlət başçısını təmsil edir.
«(Musa) şəhərə əhalisi xəbərsizkən girdi. Orada iki nəfərin vuruşduğunu gцrdь. Onlardan biri цz adamlarından (yəhudilərdən), digəri isə dьşmənlərindən (qibtilərdən) idi. (Musanın) adamlarından olan kəs dьşməninə qarşı ondan imdad istədi. Musa onu vurub цldьrdь…» («əl-Qəsəs», 15).
Burada цz qцvmьnə təəssьbkeşliyi və əsəbiliyə qapanmağı aşkar olur.
Əsəbilik xəstəliyinə tutulanlarda olduğu kimi цz nəfsini ələ alır və tezliklə əsəbilik ondan uzaqlaşır.
«Beləliklə, (Musa qibtini цldьrdьyьndən) qorxaraq səhəri nigaranзılıq iзində qarşıladı…» («əl-Qəsəs», 18). Bu isə qorxudan sağa-sola зırpınan, həyəjanlar iзərisində hərəkət edən və hərəkətindən şər toxuna bilən bir insanın sifətidir”.
Bu sцzlər İbn Baza oxunduğu zaman: “Peyğəmbərlərə istehza etmək əsl mьrtədlikdir” – demişdir.