~Nari~ [Off] (10.09.2010 / 13:24)
Sual: Ayə və hədisdə ana haqqının əhəmiyyətinin böyük olduğu, bu baxımdan qadının kişidən üstün olduğu deyilir. Üstünlüyün cinsiyyət ilə maraq/əlaqəsi vardırmı?
CAVAB
Dinimizdə irq, rəng və cinsiyyət üstünlüyü yoxdur. Üstünlük, təqvaya, Allah indindeki dərəcəyə görədir. Müsəlman zənci bir qadın, Müsəlman olmayan ağ bir kraldan çox üstündür. Müqayisə belə edilməz. Biri əbədi Cənnətlik, o biri isə əbədi Cəhənnəmlikdir.

Ana haqqı əhəmiyyətlidir. Anaya hörmət və xidmət, atadan əvvəl gəlir. Biri, sual etdi ki:
- Ya Rəsulullah, insanlar içində yaxşılıq etməmə ən/en layiq olan kimdir?
- Anandır.
- Sonra?
- Anandır.
- Daha sonra?
- Atandır. (Buxari, Müslim)

Başqa bir hədisi şərifdə də, (Əvvəl, anana, sonra atana, bacısına, qardaşına və sırası ilə digər yaxınlarına yaxşılıq et/ət!) buyuruldu. (Nəsəs(n)i)

Üstünlük başqa, haqqı olmaq, yaxşılığa layiq olmaq başqadır. Ana, kafir belə olsa ona yaxşılıq etməlidir! Bir kimsə (Ya Rəsulullah, anam müşrikdir. Ona yaxşılıq etməm caizdirmi?) deyə soruşduqda, (Bəli anana yaxşılıq və lütfkarlıqda ol/tapıl!) buyuruldu. (Əbu Davud)

Hər Peyğəmbər, öz anasından da üstündür. Buna baxmayaraq, Peyğəmbərlər də analarına hörmət və xidmət etmişlər. Çünki ana, haqq sahibidir, xidmətə və hörmətə layiqdir. Haqqı ol/tapılmaq, xidmətə və hörmətə layiq olmaq ayrı, üstün olmaq ayrıdır. Bir şəxs sual etdi ki:
- Ya Rəsulullah cihada getmək istəyirəm.
- Anan varmı?
- Bəli var.
- Ona xidmət et, Cənnəti, onu razı etməklə qazanarsan! (Taberani)

Cihada getmək üçün gələn başqa birinə də, (Ananın yanından ayrılma! Cənnət onun ayağı altındadır) buyuruldu. (Nəsəs(n)i)

Haqq sahibi olmaq, üstün olmağı tələb etməz. Hədisi şərifdə (İnsanlar içində ən böyük haqq sahibi, kişinin üzərinə anası, qadının üzərinə də əridir) buyurulur. (Hakim)

Ana-atanın övladı üzərində haqqı olduğu kimi, övladın da ana-ata üzərində haqqı vardır. Kişinin xanımı üzərində haqqı olduğu kimi, xanımın da əri üzərində haqqı vardır. Lakin ana-ata haqqı və böyük/ər haqqı daha əvvəl gəlir. Bu prioritet, üstün olmağı göstərməz. Buradan (İslamiyyət övlada və ya qadına haqq tanımır) demək böhtan olar. Kimin imanı daha qüvvətli və kim Allahu təalanın əmrlərinə daha çox riayət edirsə o daha üstündür. (K. Səadət)