Saytın Ən varlısı ol : kobra82 - 20 manat
close
Sayta Daxil Olun!
Mövzu: Deyerli fikirler, melumatlar... (Maraqlıdır)
Ardarazli [Off] (30.04.2013 / 06:30)
Teyyub
Qurban, “Həqiqət olduğu
kimi” kitabından
Şair Səməd Vurğunun
1937-ci ildə SSRİ Yazıçılar
İttifaqı İdarə Heyətinin
iclasındakı çıxışı. (Arxiv
materialı)
“İlyarım bundan əvvəl
bütün bu adamlar
(Azərbaycanın
repressiyaya uğramış
yazıçıları nəzərdə tutulur)
ehtiram sahibləri olduqları
bir vaxtda mən xalqımın
və partiyamın şairi kimi,
öz vicdanım və qəlbimdə
hiss edirdim ki,
Azərbaycanın mədəniyyət
cəbhəsində ziyankar bir əl
işləyir.
Mən görürdüm ki, bu
ziyankarlar vicdansızcasına
Azərbaycan xalqının dilini,
tarixini qiymətləndirmir,
Azərbaycan xalq
poeziyasını nəşr etmirlər,
Azərbaycan ədəbiyyatının
nəhəng klassiklərinin
əsərlərini nəşr etmirlər.
Görürdüm ki, onlar necə
süni olaraq xalq kütlələri
arasında sovet
hakimiyyətinə,
partiyamıza narazılıq hissi
yaradıblar.
Bir gün mən Bağırov
yoldaşın yanına getdim.
Xalq düşmənlərinin
fəaliyyətinə dair
mülahizələrimi ona
bildirdim və dedim ki,
Azərbaycanın fəhlə sinfi
və kəndliləri partiyamıza
sadiqdirlər, ancaq
Azərbaycan ziyalılarının
yüksək təbəqəsi xalq
mənafeyindən ayrı
düşmüşlər, işimizi pozmaq
istəyirlər.
Bağırov yoldaş özünə
məxsus diqqət və səbir ilə
düz dörd saat məni
dinlədi.
Mənim tənqidim onun
xoşuna gəldi və tənqid
nəticəsində Azərbaycan
xalq maarifi komissarlığını
yoxlamaq üçün komissiya
təşkil olundu.
Növbəti görüş zamanı
Bağırov yoldaş mənə dedi:
“Sən haqlı imişsən”.
Şahbazov xalq maarifi
komissarlığından
uzaqlaşdırıldı, opera
teatrında çalışdı, sonra da
xalq düşməni kimi ifşa
edildi.
Mənim Bağırov yoldaşla
görüşlərimdəki mövqeyim
banda üzvlərinə çatdı və
onlar mənim Bağırov
yoldaşla aramı vurmağa,
məni partiyamızdan
ayırmağa, nüfuzdan
salmağa başladılar.
Onlar mütəmadi olaraq
Bağırov yoldaşa mənim
barəmdə yalan
məlumatlar verirdilər,
mən bunu hiss edirdim.
Lakin bütün bu hallarda
dəyanətimi itirmirdim.
Bu şayka və bandalarla
mübarizədə mənəvi və
bolşevik gümrahlığımı
qoruyub saxlayırdım. Həm
döyüşür, həm də
yaradıcılıqla məşğul
olurdum.
Millətçi Ayna Sultanova
(hazırda xalq düşməni
kimi ifşa olunmuşdur)
həmfikirlərinin həbsə
alınmasından sonra mənə
qarşı mübarizəyə
qalxmışdı.
Bu həmin Sultanovadır ki,
mən onu altı ay bundan
qabaq Azərbaycan Sovet
Yazıçıları İttifaqının
Rəyasət Heyətinin
iclasında xalq düşməni
adlandırmışdım.
Nə üçün? Çünki o, öz
üzərinə inadlı mübarizə
xəttini götürmüşdür.
Başqa sözlə desək,
millətçiləri Yazıçılar
İttifaqından kənar
etdikdən sonra, Sultanova
bizi qarasına hədəfə
götürmüşdü.
Ərz edirdi ki, bu millətçiləri
Səməd Vurğun qanadı
altına almışdır. Bu,
Sultanovanın bizə qarşı
apardığı mübarizə metodu
idi.
Sübut etməyə çalışırdı ki,
bir nəfər də olsun pak
sovet yazıçısı yoxdur. Mən
ötən altı ay ərzində
keçmiş millətçilərin heç
biri ilə görüşməmişəm.
Yayda Kislovodskda
olmuşam. Orada Şota
Rustavellinin “Pələng
dərisi geymiş pəhləvan”
poemasının tərcüməsi
üzərində işləmişəm.
Halbuki, altı ay əvvəl bu
mümkün deyildi.
Mən Bağırov yoldaşa
müraciət etdim ki, məni
qəbul etsin. Onunla
söhbətimiz yenə də bir
neçə saat uzandı. Mən ona
mənfur xalq
düşmənlərinin bütün
əməllərini açıb göstərdim.
İzah etdim ki, onlar məni
partiyamızın əlindən
qoparmaq istəyirdilər.
Bu görüşdən sonra hər şey
qaydasına düşdü. Bağırov
yoldaş sərəncam verdi ki,
mənim ədəbi əsərlərim
nəşr edilsin. Belə də oldu,
bütün partiya və hökumət
nəşriyyatları mənim
əsərlərimi çap etməyə
başladılar.
Mənim yaradıcılığımda
guya millətçilik əlamətləri
mövcud olmasına dair
səciyyəvi bir uydurmanı
nəzərinizə çatdırmaq
istəyirəm.
Ayna Sultanova öz
kabinetində, ondan əvvəl
Maqsud Məmmədov mənə
deyirdilər ki, əsərlərində
millətçilik təzahürləri
tapmışdılar. Onlardan
soruşdum ki, konkret
olaraq bu təzahürlər
nədən ibarətdir?
Onlar Mənim həsr etdiyim
şeirimi misal gətirdilər:
Hər kiçik laylada “dərdim
var” deyir,
Elin şirin dili, şirin söhbəti.
Onlar mənə bildirirdilər:
“sən Azərbaycan dilini
şirin adlandırırsan, elə çıxır
ki, özgə dillər acıdır”.
Mən öz kabinetlərində
onların üzlərinə dedim:
“siz parazitsiniz, mən sizin
bu zərərli təhqirinizə
qulaq assam öz xalqımın
şairi ola bilmərəm,
sinəmdə Lenin ordenini
gəzdirə bilmərəm!”
Mnim yaradıcılığımda
millətçilik təzahürləri ola
biməz. Çünki mən 1927-ci
ildə yazmağa başlamışam.
1920-ci ildən, yəni 17
yaşımdan komsomolun
üzvüyəm və başqa
məzmunda keçmişim
yoxdur.
Teyyub
Qurban, “Həqiqət olduğu
kimi” kitabından
Şair Səməd Vurğunun
1937-ci ildə SSRİ Yazıçılar
İttifaqı İdarə Heyətinin
iclasındakı çıxışı. (Arxiv
materialı)
“İlyarım bundan əvvəl
bütün bu adamlar
(Azərbaycanın
repressiyaya uğramış
yazıçıları nəzərdə tutulur)
ehtiram sahibləri olduqları
bir vaxtda mən xalqımın
və partiyamın şairi kimi,
öz vicdanım və qəlbimdə
hiss edirdim ki,
Azərbaycanın mədəniyyət
cəbhəsində ziyankar bir əl
işləyir.
Mən görürdüm ki, bu
ziyankarlar vicdansızcasına
Azərbaycan xalqının dilini,
tarixini qiymətləndirmir,
Azərbaycan xalq
poeziyasını nəşr etmirlər,
Azərbaycan ədəbiyyatının
nəhəng klassiklərinin
əsərlərini nəşr etmirlər.
Görürdüm ki, onlar necə
süni olaraq xalq kütlələri
arasında sovet
hakimiyyətinə,
partiyamıza narazılıq hissi
yaradıblar.
Bir gün mən Bağırov
yoldaşın yanına getdim.
Xalq düşmənlərinin
fəaliyyətinə dair
mülahizələrimi ona
bildirdim və dedim ki,
Azərbaycanın fəhlə sinfi
və kəndliləri partiyamıza
sadiqdirlər, ancaq
Azərbaycan ziyalılarının
yüksək təbəqəsi xalq
mənafeyindən ayrı
düşmüşlər, işimizi pozmaq
istəyirlər.
Bağırov yoldaş özünə
məxsus diqqət və səbir ilə
düz dörd saat məni
dinlədi.
Mənim tənqidim onun
xoşuna gəldi və tənqid
nəticəsində Azərbaycan
xalq maarifi komissarlığını
yoxlamaq üçün komissiya
təşkil olundu.
Növbəti görüş zamanı
Bağırov yoldaş mənə dedi:
“Sən haqlı imişsən”.
Şahbazov xalq maarifi
komissarlığından
uzaqlaşdırıldı, opera
teatrında çalışdı, sonra da
xalq düşməni kimi ifşa
edildi.
Mənim Bağırov yoldaşla
görüşlərimdəki mövqeyim
banda üzvlərinə çatdı və
onlar mənim Bağırov
yoldaşla aramı vurmağa,
məni partiyamızdan
ayırmağa, nüfuzdan
salmağa başladılar.
Onlar mütəmadi olaraq
Bağırov yoldaşa mənim
barəmdə yalan
məlumatlar verirdilər,
mən bunu hiss edirdim.
Lakin bütün bu hallarda
dəyanətimi itirmirdim.
Bu şayka və bandalarla
mübarizədə mənəvi və
bolşevik gümrahlığımı
qoruyub saxlayırdım. Həm
döyüşür, həm də
yaradıcılıqla məşğul
olurdum.
Millətçi Ayna Sultanova
(hazırda xalq düşməni
kimi ifşa olunmuşdur)
həmfikirlərinin həbsə
alınmasından sonra mənə
qarşı mübarizəyə
qalxmışdı.
Bu həmin Sultanovadır ki,
mən onu altı ay bundan
qabaq Azərbaycan Sovet
Yazıçıları İttifaqının
Rəyasət Heyətinin
iclasında xalq düşməni
adlandırmışdım.
Nə üçün? Çünki o, öz
üzərinə inadlı mübarizə
xəttini götürmüşdür.
Başqa sözlə desək,
millətçiləri Yazıçılar
İttifaqından kənar
etdikdən sonra, Sultanova
bizi qarasına hədəfə
götürmüşdü.
Ərz edirdi ki, bu millətçiləri
Səməd Vurğun qanadı
altına almışdır. Bu,
Sultanovanın bizə qarşı
apardığı mübarizə metodu
idi.
Sübut etməyə çalışırdı ki,
bir nəfər də olsun pak
sovet yazıçısı yoxdur. Mən
ötən altı ay ərzində
keçmiş millətçilərin heç
biri ilə görüşməmişəm.
Yayda Kislovodskda
olmuşam. Orada Şota
Rustavellinin “Pələng
dərisi geymiş pəhləvan”
poemasının tərcüməsi
üzərində işləmişəm.
Halbuki, altı ay əvvəl bu
mümkün deyildi.
Mən Bağırov yoldaşa
müraciət etdim ki, məni
qəbul etsin. Onunla
söhbətimiz yenə də bir
neçə saat uzandı. Mən ona
mənfur xalq
düşmənlərinin bütün
əməllərini açıb göstərdim.
İzah etdim ki, onlar məni
partiyamızın əlindən
qoparmaq istəyirdilər.
Bu görüşdən sonra hər şey
qaydasına düşdü. Bağırov
yoldaş sərəncam verdi ki,
mənim ədəbi əsərlərim
nəşr edilsin. Belə də oldu,
bütün partiya və hökumət
nəşriyyatları mənim
əsərlərimi çap etməyə
başladılar.
Mənim yaradıcılığımda
guya millətçilik əlamətləri
mövcud olmasına dair
səciyyəvi bir uydurmanı
nəzərinizə çatdırmaq
istəyirəm.
Ayna Sultanova öz
kabinetində, ondan əvvəl
Maqsud Məmmədov mənə
deyirdilər ki, əsərlərində
millətçilik təzahürləri
tapmışdılar. Onlardan
soruşdum ki, konkret
olaraq bu təzahürlər
nədən ibarətdir?
Onlar Mənim həsr etdiyim
şeirimi misal gətirdilər:
Hər kiçik laylada “dərdim
var” deyir,
Elin şirin dili, şirin söhbəti.
Onlar mənə bildirirdilər:
“sən Azərbaycan dilini
şirin adlandırırsan, elə çıxır
ki, özgə dillər acıdır”.
Mən öz kabinetlərində
onların üzlərinə dedim:
“siz parazitsiniz, mən sizin
bu zərərli təhqirinizə
qulaq assam öz xalqımın
şairi ola bilmərəm,
sinəmdə Lenin ordenini
gəzdirə bilmərəm!”
Mnim yaradıcılığımda
millətçilik təzahürləri ola
biməz. Çünki mən 1927-ci
ildə yazmağa başlamışam.
1920-ci ildən, yəni 17
yaşımdan komsomolun
üzvüyəm və başqa
məzmunda keçmişim
yoxdur.
Onlayn Tanışlıq: 7171 / 1146