Saytın Ən varlısı ol : Kamal48 - 10 manat
Sayta Daxil Olun!
Mövzu: Uilyam Shekspir.
*FeMiNiSTKa* [Off] (18.11.2010 / 16:05)Sekspirin vəfatından
təxminən bir ay əvvəl, mart
ayının 15-də yazdığı
vəsiyyətnamə ilə özündən
sonra artıq neçə yüz il dünyanı
çaşdıran bir tapmaca yaradır.
Məsələ ondadır ki, bərbad xətlə
yazılan, biabırçı, savadsız
şəkildə tərtib olunan
vəsiyyətnamənin müəllifi heç
bir məntiq və heç bir müddəaya
əsasən Qərb ədəbiyyatının
zirvəsi sayılan əsərlərin müəllifi
ola bilməzdi. Məhz bu
vəsiyyətnamədən, mart ayının
15-də yazılan sənəddən Şekspir
müəmması başlayır.
Şekspirşünasların
hesablamalarına görə, bu
əsərlərin müəllifinin işlək
leksikonu təxminən 25 min
sözdən ibarətdir. Halbuki o
dövrdə, elə indinin özündə də,
İngiltərədə ən savadlı, ən
istedadlı şəxsin söz ehtiyatı 7-8
mindən artıq ola bilməz.
Bundan başqa, həmin dövrdə
elə bir əşya, elə bir anlayış, elə
bir ifadə, hətta elə bir küçə
söyüşü, üstəgəl tarixi, elmi, dini
və fəlsəfi biliklər yox idi ki,
bunlar Şekspir əsərlərində öz
əksini tapmasın. Hətta bu
əsərlərin müəllifinin fransız,
alman, ispan, italyan, latın
dillərini ən yüksək səviyyədə
bildiyini sübut edən faktları da
aydınca görmək olar. Müəllifin
təkcə yüksək universitet
təhsilinə malik olması da
kifayət etmir. «Hamlet»i,
«Maqbet», «Romeo və
Culyetta»nı, «Otello»nu, «II
Riçard»ı, «Venesiya taciri»ni
saraya, ümumiyyətlə ölkənin
elitar dairəsinə yaxın, yaxud da
onlardan biri olan şəxs yaza
bilərdi, daha təhsili əyalət
şəhərində «Qrammatika
məktəbi» ilə məhdudlaşan
adam yox. «Qrammatika
məktəbi » isə bizim dildə desək,
ilkin mədrəsə təhsili deməkdir.
Hətta bir otaqdan ibarət olan
bu məktəbə də Şekspirin gedib-
getmədiyi şübhə altına alınır.
Təxminən on beş il bundan
əvvəl rus ədəbiyyatşünası İlya
Gililov bu müddəalarla çıxış
edərək «Şekspir oyunu, yaxud
böyük Simurqun sirri» kitabında
stratfordçulara, yəni Stratford-
on-Eyvondan olan şəxsin
Şekspir olduğu fikrinin
tərəfdarlarına qarşı amansız,
bir çoxlarının dediyinə görə isə
öldürücü hücum etdi və
bununla da birdəfəlik olaraq
Şekspir müəmmasına guya son
qoydu.
Gililov deyir bu adam sələmçi
idi, vəssalam! Onun işi-peşəsi
sələmlə borc verdiyi adamları
məhkəmələr vasitəsilə təqib
etməkdən ibarət olub. Bu da bir
kənara dursun. Şekspir
ailəsində heç kimin savadı yox
idi, eləcə də özünün. Atası
sənədlərin altından qol çəkmək
əvəzinə xaç şəkli çəkirdi. Ən
maraqlısı da odur ki, dünyanın
ən böyük dramaturqu zəhmət
çəkib uşaqlarını da
oxutdurmamışdı.
Əslində, belə «ittihamlar»
Gililova qədər də ingilis
tədqiqatçılarının nəzərindən
heç vaxt qaçmırdı. Məşhur
yazıçı Entoni Börcess «Dahi və
onun dövrü» əsərində
sənədlərin altında xaç şəkli
çəkilməsini savadsızlıq əlaməti
hesab etmir, bunu o dövrün
sənədləşdirmə qaydaları ilə
izah edirdi. Ümumiyyətlə, əgər
kimsə gündəlik həyatda
səhlənkarlığa yol verirsə, bu o
demək deyil ki, onun
qələmindən dahiyanə əsərlər
çıxa bilməz . Əksinə, bütün
dahilər kimi, onun da
qəribəlikləri yox deyildi. Bunu
əsərlərində tez-tez yol verdiyi
səhvlərdən, diqqətsizlikdən də
görmək olar. Bir də
Stratforddan olan Şekspir qədər
heç kimin bioqrafiyası onun
əsərlərinin yazılma tarixi ilə
üst-üstə düşmür. Lakin...
Stratfordçuların özləri də
Şekspirin 1612-ci ildə qəflətən,
səbəbsiz və qəribə tərzdə
Londonu tərk etməsini və
ölümünə qədər qalan
müddətdə, yəni dörd il ərzində
heç nə yazmamasını izah edə
bilmirlər.
Onlayn Tanışlıq: 3363 / 1651