oddur.
NEFSİN TEKAMÜLÜ
Ne qeder ki insan özü nefsin tekamül merhelesine çatmayıb bu işin heqiqi me`nasını derk ede bilmez. Anadan kor doğulmuş insana bir ömür renglerden danışsaq da heç ne anlada bilmerik. İnsana bir şeyi anlatmaq üçün o insanın idrakında zeif de olsa nümune olmalıdır. Bu nümune olmadan deyileni tesevvür etmek mümkün deyil. Nefsin kamalını “dad-mamış”, ona “toxunmamış” insan nefsin tekamülünü anlamaqda acizdir. İnsana tanımadığı bir meyveni te`rif edende hemin şexs bu meyvenin turş ve ya şirin olması barede sual verir. Onun tesevvüründe “turş” ve “şirin” anlayışları olduğundan bu anlayışlar vasitesi ile deyileni derk etmek isteyir. Bes bu dadlardan xebersiz olan insana danışmağa deyermi?! Bütün bu lezzetlerden xebersiz insana me`lumat vermekle teşviq etmek olar. Nefsin kamilliyini anlatmaqda aye ve hedisler bu işi görür.
Beli, adi insanlar üçün ibadet ve duanın lezzeti anlaşılmazdır. Amma bu lezzeti cüz`i de olsa dadanlar “Xemsi-eşere” duasında zikr olunduğu kimi bele deyecek: “İlahi, Senin zikrinin lezzetinden başqa olan bütün lezzetlerden tövbe edirem.”
Elbette ki, lezzet ümumi mefhumdur ve onun müxtelif nümuneleri vardır. Biz lezzet mefhumunu anlasaq da onun be`zi nümunelerinden xebersizik. Bir çox insanlar Allahla ünsiyyetin lezzetinden tam xebersizdir. Belelerine lezzet mefhumunu anlatmaq olmasa da bu lezzetin deyerini izah edib teşviq etmek mümkündür. Her bir insanın nezerine çatdırılmalıdır ki, cismani lezzetlerden daha üstün ruhani lezzetler vardır. Qur`ani-kerimde insanları behişt ne`metlerine çatmaq üçün teşviq ederken bu üsullardan istifade olunur. Meselen, insanlar dünyadakı şerabdan xeberdar olduğu üçün Qur`an buyurur: «Teqvalılara ve`de verilen rengi ve qoxusu deyişmeyen sudan, dadı deyişmeyen südden, içenlere lezzet veren şerabdan ve baldan arxlar...» Dünyadakı şerab insanın eqlini başından çıxarıb onu derde düçar etdiyi halda, behişt şerabı tamamile zerersizdir. “Vaqie” suresinin 19-cu ayesinde oxuyuruq: “Onu içende başları

<< 1 [2] 3 4 5 >>