İslamda niyyet - emel müvazineti böyük maraq doğuran meselelerden biridir. Meşhur hedise göre, emeller niyyetlere bağlıdır. Yeni her emelin deyeri ilk önce onun niyyeti ile ölçülür. Bunun menalarından biri budur ki, Allah yanında emellerin deyeri her şeyden evvel onların semimiyyet derecesine bağlıdır. İnsan hetta çox savab ved edilen bir emeli riya meqsedi ile, özünü başqalarına göstermek, hörmet-izzet qazanmaq, ayrı bir meqsede yetmek üçün yerine yetirse, buna
göre heç bir savab elde etmez. Riya insanın imanı, ruhu ve qelbi üçün çox qorxulu merezdir. “Emeller niyyetlere bağlıdır” hedisine bezen başqa bir izah da verirler. Bu izaha göre, Allah insana emeline deyil, niyyetine uyğun olaraq evez verir. Bu, esasen savab emellerin niyyetine şamil edilir. Yeni insan her hansı savab iş görmeye niyyet etse, amma buna imkanı çatmasa, hemin işi görmüş qeder savab qazanar. Meselen, çetinliyi olan bir adamla rastlaşanda problemi hell etmeye gücü çatmasa da, semimi qelbden “kaş elimde imkan olaydı, buna yardım göstereydim” deye düşünse, Allah onun emel defterine sanki yardım gösteribmiş kimi savab yazar. Allahın öz bendelerine merhemeti bu qeder çoxdur. Bu fikri davam etdirerek deyirler ki, eksine, bir adam günah niyyeti etse, amma onu heyata keçirmese, ona günah yazılmaz. Doğrudur, Allah o qeder merhemetlidir ki, insan hetta günah etse bele, emelleri yazan melekler hemin günahı onun emel defterine derhal yazmırlar, belke tövbe eder deye, bir müddet gözleyirler. Eger sehvini düzeltmese, tövbe etmese, incitdiyi adamdan halallıq almasa, bu halda günah qeyd ediler. Şübhesizdir ki, günah sadece niyyet halında qalıb emel müstevisine keçmeyince adam ilahi qezebe düçar olmaz. Amma hedisin birinci izahına arxalansaq, günah niyyet de günah emelin müqeddimesi olaraq cezaya layiq olmalıdır. Bezen günah fikirlerin cezasız qaldığına inanmaq insanlarda mesuliyyetsizlik hissi yaradır. Bezileri haram arzulara, pis fikirlere göre günah qazanmadıqlarına arxayın olub bunu davam etdirir ve haram

[1] 2 3 >>