Vehhâbîliğin kökü hicrî dördüncü asırlara
uzanır. Bu sırada, Hanbelî mezhebinden,
dolayısıyla Ehl-i sünnetten ayrılan bâzı
kimseler, müteşâbih (mânâsı kapalı) âyet-i
kerîme ve hadîs-i şerîflere zâhirî (görünen)
mânâlarına yapışarak, kendi akıllarına göre
yanlış mânâ verdiler. Teşbih ve tecsim
(Allahü teâlâyı mahlûkuna benzetme)gibi
bozuk bir inanışın içine düştüler. Sözlerine
inandırabilmek için selef-i sâlihînin (Eshâb-ı
kirâm ve Tâbiînin) yolunda olduklarını
söyliyerek, kendilerine selefîler adını verdiler.
Hanbelî mezhebinde olan Ebül-Ferec İbn-ül-
Cevzî ve diğer Ehl-i sünnet âlimleri onların
selef-i sâlihîn yolunda olmadıklarını, bozuk
mücessime fırkasından olduklarını bildirerek
bu fitnenin yayılmasını önlediler. Hicrî yedinci
asırda İbn-i Teymiyye aynı fitneyi tekrar
alevlendirdi. Bu bozuk yol, İbn-i Teymiyye'nin
talebesi İbn-i Kayyım el-Cevziyye ve
başkaları ile devâm etti. Nihâyet hicrî on
ikinci asırda (mîlâdî on sekizinci yüzyıl
ortalarında) İbn-i Teymiyye'nin kitablarını
okuyarak te'sirinde kalan ve İngilizlere
aldanan Muhammed bin Abdülvehhâb ile
tekrar ortaya çıkarıldı. Muhammed bin
Abdülvehhâb, Vehhâbîlik denilen fikirlerini
1744 senesinde Necd bölgesinde yaymaya
başladı. Bu bölgenin ileri gelenlerinden
Muhammed bin Suûd ona yardımcı oldu. Bu
sırada Ehl-i sünnet âlimleri vehhâbîliğin
bozukluğuna dâir eserler yazdılar. Buna
rağmen vehhâbîler, Hicâz ve Irak taraflarını
da hâkimiyetleri altına alınca, Sultan İkinci
Mahmûd Han zamânındaki Osmanlı
Devleti'nin Mısır vâlisi olan Kavalalı Mehmed
Ali Paşa ve oğlu Ahmed Tosun Paşa
tarafından mağlûb edilerek, Mekke ve
Medîne'den çıkarıldılar ve büyük bir darbe
yediler. Daha sonra Osmanlı Devleti'nin
zayıflaması üzerine yirminci yüzyılın
başlarında tekrar ortaya çıkan vehhâbîler,
1932'de Suûdi krallığını kurdular. Vehhâbî
inanışını yaymak için çalışmaktadırlar. (M.
Sıddîk Gümüş)
Vehhâbîliğin belli başlı husûsiyetleri
şunlardır: Amel, ibâdet, îmânın parçasıdır.
Farzı

[1] 2 >>