insan heyatının ve ya ümumilikde
üzvi heyatın menası nedir? Bu
suala cavab dine işare edir. Onda
soruşa bilersiniz ki, bu sualı
vermeyin bir menası varmı?
Cavab verirem: öz heyatını ve
diger insanların heyatını menasız
hesab eden şexs, sadece bedbext
deyil, hem de heyat üçün
yararsızdır.
Men dünyanı nece başa
düşürem?
Biz faniler çox qeribe biz
veziyyetdeyik. Her birimiz burada
müveqqeti qonağıq, dünyaya ne
üçün geldiyimizi bilmirik, bezen
ise başa düşdüyümüzü zenn
edirik. Çox derine getmeden
gündelik heyatımızda başqaları
üçün; birinci növbede
xoşbextliyimizin üzlerindeki
tebessüm ve gümrahlıqdan asılı
olduğu insanlar üçün; daha
sonra ise, şexsen tanımadığımız,
amma talelerimizin sevgi ile
bağlandığı insanlar üçün mövcud
olduğumuzu bilirik. Daxili
dünyamın ve xarici heyatımın ölü,
yaxud diri, bütün diger insanların
emeyinden asılı olduğunu,
aldığım ve hele de almaqda
olduğum her şeyi eyni ölçüde
geri qaytarmalı olduğumu günde
yüz defe öz-özüme xatırladıram.
Men olduqca sade heyat terzi
sürürem, lakin tez-tez
hemfanilerimin emeyini lüzumsuz
istifade etmeyim fikri meni üzür.
Cemiyyetde sinfi ferqin
edaletsizlik olduğunu ve bunun
ekser hallarda güce esaslandığını
düşünürem. Hem de eminem ki,
tevazökar heyat terzi fiziki ve eqli
baxımdan, hamı üçün daha
yaxşıdır.
Men ümumiyyetle, insanın felsefi
menada azadlığına inanmıram.
Her kes yalnız xarici tezyiqlerin
deyil, hem de daxili zeruretin
tesiri altında hereket edir.
Şopenhauerin “insan istediyi her
şeyi ede biler, lakin o, her şeyi
isteye bilmez” sözü gencliyimden
beri mene ilham vermişdir; hem
öz heyatımdakı, hem de
digerlerinin heyatındakı
çetinlikler qarşısında daima bir
ovuntu ve tükenmez sebir
menbeyi olmuşdur. Bu düşünce
insanı asanlıqla iflic ede bilen
mesuliyyet hissini merhemetli
şekilde yüngülleşdirir,özümüzü
ve digerlerini çox ciddi qebul
etmeyimizin qarşısını alır ve
heyata yumorla baxmağımıza
imkan yaradır.
İnsanın öz mövcudluğunun ve
»Sizden Gelenler
»Oxu zalına keç