Azerbaycan Milli Tehlükesizlik Nazirliyinin
Gencede dini-ekstremist qruplara qarşı heyata
keçirdiyi emeliyyat ve baş veren qanlı olaylar
Azerbacyanda vehhabi mövzusunu yeniden
gündeme getirdi.
Bizimle bir ölkede, bir rayonda, bir kendde, bir
mehellede, lap qonşuluğumuzda yaşayan,
adına “vehhabi” deyilen bu insanlar kimlerdir
ve ne isteyirler?
Modern.az mövzunun aktullığını nezere alaraq
“vehhabiler” haqqında bezi bilgileri teqdim
edir.
Vehhabilik (erebce )ﺍﻟﻮﻫﺎﺑﻴﺔ İslam dininde XVIII
esrde formalaşmış dini-siyasi cereyandır. Esası
İslam alimi, İslam metafizikasının ve dinde
yeniliklerin eleyhdarı olan İbn Teymiyyenin
(1263-1328) davamçısı Mehemmed ibn Ebdül
Vehab et-Temimi (1703-1792) terefinden
qoyulub. Vehhabi termininin geniş yayılmasına
baxmayaraq bu cereyanın terefdarları özlerini
"selefi" (ereb. ﺳﻠﻒ — ecdad, selef)
adlandırırlar.
Mehemmed ibn Ebdül Vehhab hesab edirdi ki,
esl İslama yalnız Mehemmed Peyğemberin
davamçılarının ilk üç nesli (El-selef es-Saleh)
terefinden riayet olunub. O, dindeki
yeniliklerin eleyhine çıxaraq onları küfr hesab
edirdi. 1932-ci ilde Ebdül Vehabın ideyalarının
davamçısı sayılan Seud sülalesi hakimiyyete
gelerek müsteqil Seudiyye Erebistanı dövletini
yaratdı ve bu dini-siyasi cereyanı dövlet
siyasetine çevirdi.
Ebdül Vehabın terefdarları bir sıra dövletlere, o
cümleden Osmanlı sultanı III Selime
(1761-1808) yazılı devetler göndermişler. 15 il
erzinde Necd ve Yemen vehhabiliyi qebul etdi.
1766-cı ilde Mehemmed ibn Seud vefat
etdikden sonra yerine oğlu Ebdül Eziz keçdi. O,
qılınc gücüne vehhabi telimini yaymaq işini
davam etdirdi. 1733-cü ilde vehhabiler Mekke
xalqını devet etmek ve oranın alimleri ile
mübahise etmek üçün 30 neferden ibaret alim
heyetini Mekkeye gönderdiler. Vehhabi alimler
bu mübahisede öz görüşlerini müdafie
etmekde aciz qaldılar ve Mekke qazisi onların
küfrüne hökm verdi.
Vehhabiler yalnız özlerini esil müselman ve
xalis tövhid ehli bilir, diger müselmanları

[1] 2 3 4 >>