Nurçuluq XX esrde Türkiyeli din mübelliği Bediüz-zaman Seid Nursinin (1878-1960) yaratdığı ideoloji cereyanın adıdır.

Bu cereyanın ardıcıllarına “nurçular” deyilir. “Nurçu” sözünün hem “Seid Nursi terefdarı”, hem de “nur ideologiyasının ardıcılı” menasını daşıdığını söyleyirler. Nurçular öz tebliğat şebekelerinin iş prinsipini “hizmet” (xidmet) adlandırırlar.

Nurçuluğun esasları Seid Nursinin “Risaleyi-Nur” külliyatında ifade edilmişdir. “Risaleyi-Nur” 130 müsteqil risaleden (kitabdan) ibaretdir. Nurçular bu kitabın Allah terefinden Seid Nursiye ilham edildiyini, Qurani-kerimin en gözel tefsiri olduğunu ve ümumiyyetle, Qurandan sonra en mükem­mel kitab sayıldığını iddia edirler. Nurçuluqda Qurandan ve sünneden sonra en esas dini qaynaq “Risaleyi-Nur” sayılır. Nurçula­rın her biri “Nur mektebi”nin şagirdi hesab edilir.

Nurçuluq her hansı dini özellikli ve ya sırf sufi temayüllü cereyan deyil. Bu, daha çox tefsire dayaqlanan, exlaqi ve ictimai yönümlü bir herekat­dır. Nurçular fiqhi meselelerde henefidirler. Lakin fiqhi yanaşma onlarda prioritet cehet deyil. Enenevi sünni mezheblerinde güclü olan sxolastika ve şerietçilik onlarda demek olar ki müşahide edilmir.

Nurçuluqla sufilik arasında da ferqli ve oxşar cehetler mövcuddur. Bele ki, sufilikden ferqli olaraq, nurçuluqda xüsusi zikr qaydaları, riyazet, xirqe almaq, çile ve saire bu kimi ayinler yoxdur. Amma nurçuluqdakı Seid Nursi kultu onu sufilikdeki mürşid iyerarxiyasına yaxınlaşdırır.

Nurçuların fealiyyetinde missionerlere xas olan cehetler aydın görünür. Bele ki, her bir nurçu (“Nur mektebi”nin şagirdi) mütleq Qurandan sonra “Risaleyi-Nur”u oxumalı, bu kitabı başqaları üçün de tebliğ etmeli, “Nur mektebi”ne yeni şagirdler getirmelidir. Nurçuların eqidesince, Quranı “Risaleyi-Nur”­suz anlamaq mümkün deyildir. Bununla bele, nurçular İslam dininin qaydalarına ve ibadet emellerine sadiqlikleri ile seçilirler.

Nurçuluq herekatında Seid Nursi kultu güclüdür. Bu herekatın ardıcılları Peyğemberin

[1] 2 3 4 >>