deyirdi: «Allah-teala onu yolundan azdıracaq ve Allahın bedbext bendeleri de onun sebebi ile yollarını azacaqlar.”[181]
Medinede qısa müddet qaldıqdan sonra evvelce Besreye, daha sonra Bağdada sefer etdi. Bu seferde İbn Teymiyye ve onun şagirdi İbn Qeyyim Covzinin, elece de İbn Ebdül-Hadinin rey ve fikirlerinden agahlıq elde etdi. Daha sonra Kürdüstana, Hemedana ve İsfahana seferler etdi. Bu barede Cenab Müderrisi Tebatebai “Lümeüş-şübehat fi siyreti Mehemmed ibn Ebdül-Vehhab” kitabından neql ederek bele yazır: “Şeyx öz veteninden Besreye, oradan Bağdada, daha sonra İraq Kürdüstanına getdi. Oradan Hemedana geldi ve orada iki il qaldı. Daha sonra ise İsfahana getdi. İsfahanın “Abbasiyye” medresesinde 7 il qaldı. Bu müddetde Mirzecan İsfahaninin yanında “Tefsiru Quşçi”nin şerhini, Mir Seyid Şerifin “Şerhu Mevaqif” ve Katibinin “Kelimetu eyn” kitablarını oxudu. Sonra Reye, oradan da Quma geldi. Daha sonra Osmanlı ölkelerine, Şama ve Misre getdi, Misirden yeniden Erebistana qayıtdı.”[182]
Mehemmed ibn Ebdül-Vehhabın İrana sefer edib-etmemesi, onun seferinin hansı tarixde baş vermesine geldikde ise, tarixi menbelerden bu meselenin hicri tarixi ile XII esrin ortalarında olduğu melum olur. Bu barede cenab Feqihi bele yazır: “Mehemmed ibn Ebdül-Vehhabdan, elece de vahhabilerin eqidelerinden söhbet açan en qedim fars dilli kitab Ebdür-Rezzaq Dunbelinin “Zeylu töhfetil-alim” kitabıdır. Bu kitabda şeyxin İsfahanda uzun müddet qalıb, bu şeherin medreselerinde fiqh, üsul, serf ve nehv öyrenmesi qeyd edilmişdir. Mehemmed ibn Ebdül-Vehhabın müasiri olan Mirze Ebu Talib İsfahani onun İsfahana gelib o şeherde elm ve hikmet öyrenmesini, daha sonra İraqın ve Xorasanın bir çox yerlerine – Qezvin serhedine qeder getmesine işare etmişdir. Diger bir tarix ise qacarlar dövründe yazılan “Nasirux-Tevarix”dir ki, onda Mehemmed ibn Ebdül-Vehhabın İrana gelişinden söhbet olunur.”[183]
Mehemmed ibn Ebdül-Vehhabın İrana etdiyi seferinde diqqet yetirilmeli ve maraqlı mesele “Hafiz ve hibe”

<< 1 [2] 3 4 ... 6 >>