esasen, insan cisim qelibine üfürülmüş ruhdur. Bu cisim ruhun tereqqisi, onun müeyyen edilmiş hedefe çatıb, maddi ve me’nevi ne’metlerden qidalanması üçün bir vasitedir.

Bes bu hedef nedir ve haradadır? Hemin hedde çatanadek onun mahiyyetini bilmek olmur. Çünki o görünmeden bilinen mefhum deyil. Uyğun hedefe çatmadan hetta ona ad da qoymaq mümkün olmur. Sadece, bilirik ki, hemin yer Allaha yaxındır ve onu şerti olaraq, “qürbe-ilahi”, ye’ni “Allahın yaxınlığı” adlandırırıq. Hedef qürbe-ilahidirse, söhbetimiz ebedi heyatı heqiqi sayan İslam baxışı esasında davam edecek, İslam metnlerinde “Allahın yaxınlığı” adlı bir ünvandan danışılır. Allah-teala Fir’onun arvadı Asyanın duasını bele neql edir: “Ey Rebbim! Behiştde öz yanında menim üçün bir ev tik...”[3] Diger ayelerde de oxşar ifadeler vardır: “(Mütteqiler) “Qadir hakim hüzurunda olacaqlar.”[4]; “Onlar öz Rebbinin yanında diri olub ruzi yeyirler.”[5]; “Onları öz Rebbinin yanında emin-amanlıq yurdu gözleyir.”[6] “Allahın hüzurunda”, “Rebbinin yanında” te’birleri irfani te’birlerdir. Bu te’birlerde işare de vardır. Ali bir meqsedi başqa hansı te’birle çatdırmaq olar? Yuxarıdakı ifadeler bizim derk ede bilmediyimiz ilahi meqama işaredir. Yalnız hemin meqama çatdıqdan sonra bu mefhumu derk edesiyik, inşaallah!

Sonsuz ilahi ne’metlerden istifade eden insan uyğun müqeddes hedefe üz tutmalı, hereketini hemin meqsede doğru istiqametlendirmelidir. İnsan öz daxilindeki meyllerden düzgün istifade ederek, onu meqsede yaxınlaşdıran emelleri müeyyenleşdirmelidir.

Düzgün üsulun seçiminde me’yar hemin üsulun te’sir derecesidir. Tekce e’tidal – orta yol me’yarı kifayet etmir. Biz ne’metlere, meyllere münasibetde e’tidal heddini bilmirik. Eger orta heddin hansı hedd olduğunu deqiq bilseydik, onu esas götüre bilerdik.
Dost seçiminde ölçü

Ünsiyyetden başqa yol yoxdursa, ideal heyata aparan yol ictimai münasibetlerden keçirse, heyat yolunun cehetini te’yin etmek üçün vasite tapmalıyıq. Elde etdiyimiz qütbnüma – kompasla

<< 1 2 3 [4] 5 6 ... 9 >>