Emanete xeyanet o emele deyilir ki, gizli şekilde heyata keçiriler ve insan da yanına qoyulan şey ve söz emanetinden icazesiz istifade eder. Quranın nezerince insanın bütün eza ve üzvleri onun yanında emanet qoyulmuşdur. İnsan da ondan düzgün behrelenmeli ve onu qorumalıdır. Allah buyurur: “Bilmediyin bir şeyin dalınca getme! Çünki qulaq, göz, ürek ve bunların hamısı, sorgu-suala çekilecekler”. (“İsra”, 36). Heqiqetde de insanın bütün üzvleri ve ezaları onun yanında emanet qoyulmuşdur. O, da Qiyamet günü bu üzvlerden düzgün istifade etdiyine ve onu qoruduğuna göre cavab verecekdir. Allahın qoyduğu qanunları aşan her bir hereket bu üzvlere xeyanet etmek demekdir.

Allahın insana eta etdiyi nemetlerden biri de göz nemetidir. Bu üzvü de Allah qanunlarına göre istifade etmek lazımdır, eks halda Qiyamet günü xeyanet hesab edilecekdir.

Gözün xeyaneti

İnsanın beden üzvlerinin tekamül yolundakı yeri

Allah Teala Quranın bir neçe ayesinde gözün ehemiyyetine işare etmiş ve onu insanın tekamülü yolundakı mühüm vasite kimi qiymetlendirmişdir. İnsan bilik ve elme yiyelenmek üçün tanıma vasitelerine ehtiyac duyur. Bu da göz, qulaq ve ürekdir. İnsan her bir bilik elde etmek üçün hiss orqanlarına ehtiyac duyur. Eger insan her bir hiss orqanını itirerse, bilik ve elmi tanımanın bir hissesini itirmiş olar. Ona göre deyirler ki, o zaman ki, insan hiss orqanını itirer, elm ve biliyi itirer.

Her bir hiss orqanı, meselen, göz insana elm ve biliyi özünemexsus qavramaq qabiliyyetini verir. Ancaq başqa hiss orqanları vasitesile onu o cür qavramaq olmur. Ona göre de deye bilerik ki, bu hiss orqanını elden veren şexs tekamül yolunu da elden verer. Çünki kamala çata bilmez.

Gözün xeyaneti

İnsanın her bir tanıma vasitesi bir növ insan yanına qoyulmuş İlahi emanetdir. İnsan gözü vasitesile görür ve bu yolla besirete yol tapır. Allah insanın her bir üzvlerini ve ezalarını adlarla tecelli etmişdir. İnsanın her bir üzvü kamal adlarının simvoludur. Her bir haqq yolçusu onlardan

[1] 2 3 4 >>