göre de insan dünyadakı yerini o zaman derk eder ki, Allahı tanıyar. İnsan Allahı derk etmek üçün varlıq alemini derk etmelidir. Göz ve qulağı, qelbi ile elde etdiyi melumatı sehmana salıb, ümumileşdirmelidir.

Hedislerde deyilir ki, özünü tanıma Allahı tanıma ile elde edilir. Ona göre de insan özünü tanımamışdan qabaq Allahı tanımalıdır. İnsan o zaman ki, Allahı tanıyır, özüne müraciet eder. O zaman özünü tanımağa başlayar, İlahi rübubiyyeti derk eder.

Gözün xeyaneti

Ancaq bezi insanlar öz kamallarının eksine hereket edirler. Göz ve qulağından özünü ve Allahı tanıma yolunda istifade etmek evezine, kamalın eksinden behrelenirler. Bu da İlahi emanete xeyanetdir. Gözün xeyaneti müxtelif cür baş verir. Şexs ele reftar edir ki, guya namehrem qadına baxmır. Halbuki, gözünün ucu ile oğrun-oğrun ona baxır. Bu şexs emanete xeyanet etdiyi üçün bu emel haram hesab edilir. (“Yusif” 51, 52).

Allah gözün xeyanetini Özüne xeyanet kimi qiymetlendirir. İnsanlardan istemişdir ki, bu işden çekinsinler. Çünki bu emel Allahın qezebine getirib çıxarar (“Ali-İmran” 161, 162), Allah sevgisinden uzaq salar (“İnfaq” 58, “Nisa” 107). Ona göre de onun kamala çatmaq zeminesi aradan geder.

Cinayetkarlar ve oğrular da öz işlerini gizli şekilde görürler. Heqiqetde insanlardan ve onların baxışlarından utanırlar. Ancaq Allaha qarşı bu heyanı göstermirler. Allah da onları rüsvay eder ve abır-heyalarını aradan aparar (“Nisa” 107, 108).

Gözün xeyaneti

Göze xeyanet etmekden nece xilas olmaq olar?

Göze xeyanet etmekden xilas olmağın yollarını Quran beyan etmişdir. Onlardan biri de hereketde olan yerlerden uzaq olmaq ve nezerleri aşağı salmaqdır. Allah Teala “Nur” suresinin 30 ve 31-ci ayelerinde buyurur: “Mömin kişilere de: “Gözlerini örtsünler ve namus yerlerini qorusunlar. Bu, onlar üçün daha temizlikdir. Heqiqeten, Allahın onların ne etdiklerinden xeberi var”. Mömin qadınlara de: “Gözlerini (namehreme baxmaqdan) örtsünler, namuslarını qorusunlar ve ber-bezeklerini

<< 1 2 [3] 4 >>