Zamanın başlanğıcından geriye doğru xeyalen getsek ve bu kainat kimi milyardlarla kainat daha yaradıldığını düşünsek bu xeyali ve menasız zaman yene Cenabı Haqqın ezeliyyeti ile birge ola bilmez ve Onunla müqayiseye girmez. Çünki, bele bir müqayise, Qedimi (evveli olmayanı) hedis (sonradan yaradılan) ile, mexluqu Xaliq ile, sonu olanı, sonsuzla müqayise etmek demekdir.

Bu şerhlerden aydın olacağı kimi; Cenabı Haqq Qedimdir, ezelidir; zaman ise varlıqların yaradılması ile başlamışdır. Varlıqlar yardılmadan evvel zaman yox idi ki, Allah haqqında bele bir sual soruşula bilsin.

Bu sual ancaq bele soruşula biler:

“Ezelde Allah vardı. Onunla birlikde heç bir şey yox idi. O halda ezelde Allah ne edirdi?”

Bu suala cavab vermeden evvel bunu ifade edek ki, ezelde bir şey etmek Cenabı Haqqa –esteğfirullah- vacib olmadığı kimi, bir şey etmemek de Onun üçün bir nöqsanlıq deyil. Çünki O, mexluqatı yaratmasa da sonsuz kamaldadır. Yeni, varlıqları yaratmaqla kamalında bir artım, yaratmamaqla da bir nöqsanlıq olmaz.

Bu qısa şerhden sonra, sualı bele cavablandıraq:

Cenabı Haqq ezelde, öz Şexsini, uluhiyyetine mexsus izzet ve ezemetini, camal ve kamalını şexsen müşahide edirdi. Qudsi Şexsini uluhiyyetinin şanına uyğun bir suretde hemd, nöqsanlıqdan uzaq ve müqeddes edirdi.

Allahın şexsini kamalı ile bilmek ancaq Ona mexsus olduğu kimi, özünü kamalıyla müqeddes ve öymek yene Ona mexsusdur.

Merifetullahda en yüksek mertebede olan Peyğember Efendimiz (s.e.s.) merac möcüzesi ile Allahu Tealanı şexsen gördüyü halda Onu haqqıyla bilmek ve layiqiyle nöqsanlıqdan uzaq tutmaq ve müqeddes etmekdeki acizliyini bele etiraf etmişdir:

“Seni nöqsan sifetlerden uzaq edirem. Men seni layiqince bilmedim. Sene haqqıyla şükr ede bilmedim...” (2)

Diger bir hedisinde ise “Sen özünü teriflediyin kimisen.” buyurmuşdur. (3)

<< 1 [2]