bende firavan heyat sürürse, sözün heqiqi menasında ölümü xatırlasa, dünya ona dar görüner. Eger çetinlik içinde yaşayırsa, ölüm fikri dünyanı onun nezerinde geniş gösterer...” (Biharül-envar, 6-cı cild, seh. 133).

Hedisin menası budur ki, dünya nemetlerine nail olan, var-dövlet içinde yaşayan adam ölümün heqiqetini anlayarsa, elde etdiyi heç neyin ebedi olmadığını derk eder. Anlayar ki, evvela, bunları ona veren Allah istediyi an geri ala da biler. İkincisi, en sonda – ölüm annda onsuz da bütün bunları dünyada buraxıb, boş elle axiret alemine köçmeye mecburdur. Bele ise, dünyaya aldanmaq ve onun nemetlerine arxalanmaq ebesdir. Yox, eger insan çetinlik ve sıxıntı içinde ömür sürerse, axırda bu veziyyetden xilas olacağını, ebedi bir behişt mükafatına yetişeceyini (eger mömin kimi yaşamışsa) biler. Neticede, dünya onun gözünde o qeder de pis ve dözülmez görünmez.

Peyğember buyurmuşdur: “Ölümü çox xatırlayın. Ölümü çox zikr eden ele bir mömin yoxdur ki, Allah onun qelbini diriltmesin ve ölümü ondan ötrü yüngülleşdirmesin”. “Dünyada en üstün zahidlik ölümü xatırlamaqdır. En üstün ibadet ise tefekkürdür. Her kim ölümü tez-tez xatırlasa, öz qebrini cennet bağlarından bir bağça kimi görer” (Kenzül-ümmal, 15-ci cild, seh. 544).

Ölümü lazımınca derk etnek üçün qebristanlıqda sıra ile düzülmüş başdaşılarıne baxmaqdan daha tesirli bir menzere tesevvür etmek qeyri-mümkündür. Buna göre İslam dininde müselmanlara tekid edilir ki, öz din qardaşlarının defn merasiminde iştirak etmeye çalışsınlar. İmam Cefer Sadiq (e) bir möminin başqa mömin üzerinde 7 esas haqqının olduğunu buyururdu ki, bunlardan biri de onun defninde iştirak etmekdir (Şeyx Seduq. El-Xisal, seh. 351, 27-ci hedis).

Hemçinin, hedislerde tövsiyye edilir ki, defn merasiminde iştirak edenler aramla yol getsinler ve ölüm haqqında fikirleşsinler. Allahın Resulu (s) bir müselmanın defn merasimine qatılarken hüzn ve keder içinde addımlayar, özüne qapanar ve etrafdakılarla az danışardı (Reyşehri.

<< 1 [2] 3 >>