ittihamı ile mehkum edilir ve 15 il müddetine Sibire sürgüne gönderilir. O, mehbuslarla birlikde kanal qazımalı idi. Seyyid Mehemmed mehbuslar arasında böyük nüfuz qazanmışdı. Onu işlemeye qoymur, onun işini özleri görürdüler. Alim xatırlayırdı ki, her mehbus onun evezine bir neçe bel vurub deyirdi: “Bu da axund ağanın evezine”.

Nümunevi davranışına göre Seyyid Mehemmedin sürgün müddeti azaldılır ve 5 ilden sonra azad edilir. Bundan sonra bir daha, bu defe “Müsavat”la elaqede itiham olunur, 9 ay NKVD-nin zirzemisinde saxlanıldıqdan sonra buraxılır.

Seyyid Mehemmed sovet hakimiyyeti altında serbest yaşaya bilmeyeceyini ve sağ qalmayacağını başa düşür, buna göre de gizlice Azerbaycanı terk edib İrana keçir. O, Erdebilde meskunlaşır. Bu şeherde qaldığı iki il müddetinde Seyyid Mehemmed xalq içinde çox meşhurlaşır. O, Erdebilin Serçeşme mescidinde moize edir, camaat namazı qıldırırdı. Deyirler ki, Seyyidin moizeleri ve namazları çox izdihamlı keçirmiş. Hetta uşaqlar gündüz vaxtı mescide gedib, orda yer tutur, axşam bu yerleri böyüklere pulla satırmışlar.

İranın şah hökumeti Seyyid Mehemmedin nüfuzundan ve monarxiyaya qarşı çıxışlarından narahat olub onu Tebrize sürgün edir. Onun derin biliyi, geniş dünyagörüşü vardı. Üstelik, şirin danışığı ve ifadeli beyanı ona öz fikrini daha gözel çatdırmaq imkanı verirdi. Bakı lehcesine uyğun olaraq, “ne üçün” sözünü “nöşün” şeklinde teleffüz edirdi. Bu üzden ona “nöşün ağa” leqebi ile müraciet edirdiler.

Seyyid Mehemmed ölkenin ictimai-siyasi heyatında da özünemexsus rola malik idi, baş veren proseslere vaxtında reaksiya gösterirdi. O, İran İnqilabının hazırlıq merhelesinde yaxından iştirak etmişdi. 6 günlük ereb-İsrail müharibesini (1967) şiddetle qınayan Badkubeyi bu müharibede zerer çekmiş felestinlilere yardım kampaniyası elan etmiş, Tebrizin nüfuzlu alimleri ile birlikde bu barede xalqa müraciet imzalamışdı.

Seyyid Mehemmed Badkubeyi merhum Ayetullahül-üzma Seyyid Mehemmed Kazim Tebatebai Yezdinin

<< 1 [2] 3 >>