Riya nedir? Riya camaat arasında beyenilen emeli onlar arasında etibar ve meqam elde etmek üçün yerine yetirmekdir. Camaatın qelbini ele almaq üçün edilen bu emellerin heç birinde ilahi niyyet yoxdur. Bu çöhresine niqab çekmekle heqiqi sifetini, çirkinliklerini gizlin saxlamaqdır.
Riya kelmesi Qurani-Kerimde 5 defe işlenmişdir. Nisa suresinin 38, 142-ci ayelerinde, Maun suresinin 6-cı ayesinde, Beqere suresinin 264-cü ayesinde, Enfal suresinin 47-ci ayesinde. Bütün bu ayelerde riya mezemmet olunur. Çünki dinde esas mesele niyyetdir. Revayetlerde iman ve şirk esğere oxşadılır. Peyğember (s) buyurur: “ Riyadan çekinin, riya Allaha şerik qoşmaqdır.” Riya ona göre şirkin esğeri kimi tanıtdırılır ki, onun ferdi ve ictimai zererleri böyük şirkden çoxdur. Ona göre ki, kafir öz kafirliyini aşkar suretde bilindirir. Amma riyakar üzde özünü imanlı gösterse de eslinde iman sahibi olmur. Peyğemberin dövründe müselmanlar bu cür riyakar şexslerin elinden hetta geceler de ellerinde qılınc yatardılar.
Riyakarlıqla yanaşı iman bütperestlik ve şirkden pisdir. Bütperest ve müşrik iki cehetine göre riyakar şexsden üstündür:
1. Bütperest öz mehbubu ile raz-niyaz ederken fitri ehtiyaclarını ödeyir.
2. Müşrikin ise emeli ve eqidesi bir-biri ile tezad teşkil edir.
İmanın gösterdiyi netice odur ki, mömin mebuduna perestiş etmekle öz fitri ehtiyacını ödeyir. Onunla rabite yaratmaqla rahatlıq tapır, yalqızlıq ve kimsesizlik hiss elemir. Çünki gören ve eşiden dostu daim onunladır. Onu zikr elemekle qelbi rahatlanır. Amma riyakar şexs güllü bir bağda oturmuş bir kerkese benzeyir. Güllerin gözel ve ürek oxşayan etri arasında olmasına baxmayaraq onun üçün meyyit iyi daha könülaçandır. Peyğember (s) buyurur: “ Mescidde olan mömin suda olan balıq kimi lezzet alır ve rahatlıq tapır. Mescidde olan münafiq ise qefesde olan quş kimidir. Daim narahatdır.”
Qurani- Kerimde Munafiqun suresinin 4-cü ayede buyurulur: “Onları gördüyün zaman qiyafeleri seni heyran qoyur. Amma danışdıqları zaman

[1] 2 >>