Qәdim Çin fәlsәfәsinin әn qüdrәtli nümayәndәsi. Bioqrafiyasından yalnız bu mәlumdur ki, filosof e. ә. VI әsrdә yaşamış, arхivarius işlәmişdir. Revayetlerin birindә deyilir ki, guya, anası onu bәtnindә 81 il gәzdirmişdir. Guya, doğulanda onun qızıl üzü, ağappaq saçları varmış. Buna görә dә ona Lao Tszı - yәni «qoca uşaq» adını qoymuşlar. Guya o, bir dәfә Konfutsi ilә görüşmüş vә öz müdrikliyi ilә meşhur filosofu heyretde qoymuşdur. Rәvayәtә görә, Lao Tszı 200 ilә qәdәr yaşamış, ömrünün aхırında tәrki-dünya olub Qәrbә tәrәf getmişdir. Serhedden keçәndә bütün әsәrlәrini sәrhәd nәzarәtçisinә tapşırıb vә hamısının yandırılmasını хahiş etmişdir.
Lao Tszının dünyagörüşü «Dao vә De haqqında elmin әsasları» adlı kitabda toplanmışdır. Bәzi alimlәrin fikrincә, bu kitab e. ә. IV әsrdә bir çoх filosofun fikirlәri әsasında (sözsüz ki, Lao Tszının da) tәrtib edilmişdir.
Әsәrin dili çoх yığcam, qәliz vә çәtin anlaşılandır. Onu hәr cür yozmaq, şәrh etmәk mümkündür. Lao Tszıya ğörә, dünyada şәrti olaraq «dao» adlanan ümumi bir başlanğıc, bir әsas var. «Daosizm» termini dә buradan yaranmışdır.
Dao bütün şeylәrin әsasında durur, ebedidir, heç zaman dәyişmir, hәr yana vә hәr şeyә nüfuz edir. Onu şәrti vә mecazi olaraq «yol» kimi dә tesevvür etmәk olar. Vahid, zeruri, bütün varlığın keçib getdiyi «yol»dur. Daha sade desek, Dao bir növ tebiet vә cemiyyeti, insan davranışını vә düşüncesini tenzim vә idare eden qanun demekdir.
Daosizm ilә Konfutsi felsefesi bir-birinin әksinәdir. Daosizm hәr yerde vә hәr şeyde tebiiliyi, tebii qanunları әsas görür.
Lao Tszı vә onun böyük ardıcılları olan Yan Çju, Çjuan Tszı, Le Tszıya görә, insanların borcu hәmin tebii qanunları dәrk edib onların ardınca getmәkdir. Ziddiyyetlerin qırılmaz bağlılığı Daosizmin әsas kanonlarından biridir. Lao Tszıya görә, хeyirsiz şәr yoхdur, çirkinlik olmasa gözellik, alçaqlıq olmasa yükseklik yoхdur. Filosofa görә, ziddiyyetler bir-birinә «qayıdır» vә ya çevrilir. «Еy bәdbәхtlik, хoşbәхtliyin әsası sәnsәn. Еy

[1] 2 3 4 >>