Gözel formalaşmış ve selis nitqi insan dayanmadan, sonsuza qeder dinlemek ister, savadsız ve cahil insanın nitqi ise insanı qulaqlarını tutaraq uzaqlara qaçmağa sövq edir.
Bir çox yüksek intellektual seviyyeye malik olan ve mahiyyet etibarı ile maraqlı şexsler buna reğmen öz fikir, hiss ve emosiyalarını sözlerle ifade etmeye çetinlik çekirler.
Amma unutmaq lazım deyil ki, gözel nitq insana heç de anadangelme verilmir, burada heç bir irsi ve genetik faktorlar rol oynamır. Onu meşq etdirmek mümkündür ve lazımdır. Hetta sizin peşekar natiq olmaq fikriniz olmasa bele, natiqlik seriştesi ve ünsiyyet bacarıqları bütün heyatınız boyu size gerekli olacaq ve sizin inkişafınıza tekan verecek
Size nitqin keyfiyyetini yükseldecek bir neçe tövsiye vermek isterdik:
1) Daha çox müxtelif edebiyyat oxuyun: qezet ve jurnal. Düzdür bugünkü qezet ve jurnalların dili mükemmellikden çox uzaqdır. Selis yazı dili olan yazıçılara üstünlük verin. Tekce Azerbaycan edebiyyatını deyil, tercüme eserlerini de oxuyun. Telesmeden, her bir cümle üzerinde fikirleşerek oxumaq lazımdır. Bu size cümleleri düzgün qurmağa, öz fikrinizi rahat ifade etmeye ve söz ehtiyatınızı artırmağa kömek edecekdir.
2) Öz nitqinizden iki deqiqeden bir, her kelmenin evvelinde istifade etdiyiniz parazit-sözleri çıxarmağa çalışın: «yeni», «sadece», «misal üçün», «ay da», «şey», «demeli» ve s. Nitqde güclü emosiyaları ifade etmeye çalışmayın, sade frazalardan istifade edin ve telesmeyin.
3) Nitqin tempini mütleq izlemek lazımdır. Monoton nitq insanları çox tez darıxdırır. Müeyyen fasilelere yol verin ve mütleq vurğulamaq istediyiniz meqamları emosiyalar ile ferqlendirin, lakin güclü olmamaq şerti ile.
4) Söhbet zamanı müxtelif metaforalar, benzetmeler, meseller, müqayiselerden istifade edin. Bu sizin nitqi nezere çarpacaq qeder canlandıracaq. Elbette ki, yumor. Zarafat etmek, hemçinin de özüne gülmek, tebii ki eger situasiya buna icaze verirse, heç de zerer töretmez.
5) Öz nitqini meşq etdirmek üçün geniş ünsiyyet

[1] 2 >>