“Ey iman getirenler! Oruc tutmaq sizden evvelki ümmetlere vacib edildiyi kimi, size de vacib edildi ki, belke teqvalı olasınız” (Beqere, 183).

Orucluq barede danışılan moizelerde ve yazılan kitablarda Qurani-kerimin yuxarıdakı ayesine tez-tez istinad edilir. Bu aye Ramazan orucunun bütün müselmanlara vacib olduğunu beyan eden en mühüm dini delillerden biridir. Tesadüfi deyil ki, oxuduğunuz meqalede biz de mehz bu ayenin bezi özellikleri üzerinde durmağı qerara aldıq.

Ayenin tefsiri barede deyilesi meqamlar hedden artıq genişdir. Qısaca bunu deye bilerik ki, ayenin oxunuşu zamanı bu dörd esas meqam diqqetimizi celb edir:

Birincisi, aye “ey iman getirenler!” xitabı ile başlayır. Yeni “iman getirmiş” adını daşımaq ve bu ada layiq olmaq üçün ayenin gösterişine emel etmek, yeni oruc tutmaq lazımdır.

İkincisi, oruc hökmü İslamdan evvelki semavi dinlerde de mövcud olmuşdur. Bu gün de semavi dinlerin ardıcılları oruc tuturlar. Doğrudur, onların orucu müselmanların orucundan ferqlidir, amma bezi alimler bu ferqliliyin sonralar tehrif neticesinde yarandığını iddia edirler. Her halda, Allah bütün peyğemberlerine insanları oruca çağırmağı emr etmişdir (oruc qaydalarında şer’i ferqler olsa bele).

Üçüncüsü, oruc müselmanlara vacibdir, Quran tebiri ile desek, onlara “yazılmışdır”. Buradakı “yazılmışdır” ifadesi “ferz (vacib) edilmişdir” kimi qebul olunur.

Nehayet, dördüncüsü ve en mühümü, oruc tutmağın esas felsefesi insanları teqvaya doğru yöneltmekdir. Oruc tutmağın esas meqsedi ne bedendeki artıq piyleri eritmek, ne acların halını duymaq, ne fiziki mehrumiyyetlere qarşı dözüm elde etmekdir. Bunlar eslinde orucun neticeleridir. Eyni zamanda, bunlar eslinde teqvanın ayrı-ayrı terkib hisseleri, şöbeleridir. Orucun her bir fiziki ve menevi faydası insanı esas hedefe - teqvaya doğru aparır.

Müselman oruca başlayarken “qürbeten ilellah”, yeni Allaha yaxın olmaq, Onun razılığını qazanmaq, Onun tapşırığını yerine yetirmek niyyeti edir. Amma Allah üçün edilen her

[1] 2 >>