siqnal beyine besit bir mesajı çatdırır: of!
"Soyuqda da eyni mexanizm işe düşür," Grandl izah edir. Buna cavabdeh olan protein TRPM8 adlanır ve keskin soyuq evezine bu kanal, serin, amma keskin soyuq olmayan temperaturlara reaksiya verir.
Yerde qalan ve an az anlaşılan protein ise TRPA1 adlanır. Tedqiqatçılar bunun keskin soyuq zamanı aktivleşdiyini aşkar etseler de, onun soyuğu müeyyenleşdirmekde rol oynayıb-oynamadığı sual olaraq qalır.
Neye göre od ve buza toxunanda biz ağrı hiss edirik? - 3
Birlikde bu üç protein - TRPV1, TRPM8 ve TRPA1 - bedenin müxtelif temperaturları müeyyenleşdirmesini temin edir. Bunlar nosiseptik olmadığından, proteinlerin işi, müeyyen temperaturları tapmaq yox, uzaq tutmaqdan ibaretdir.
Meselen, TRPM8 reseptoru zedelenen siçanlar, serin temperaturlardan uzaq durmurlar. Bu ise siçanların - ele çox güman ki, bizim de - xoş temperaturları axtarmadığımız menasına gelir.
Evezinde onlar, soyuq ve keskin istini uzaq tutmağa çalışırlar. Bu ise onların niye mülayim, güneşli mühitden xoşladıqlarını izah edir.
Tedqiqatçıların TRP reseptorlarının aktivleşdiyi termal serhedleri müeyyenleşdirmesi, onların yüngülleşdirilmesi demek deyil. Eger güneş yanığı almısınızsa, ilıq su size isti gele biler.
Lakin, bu reseptorları aktivleşdiren tekce temperatur deyil. Bitkiler de bunu bacarır. Keskin istide herekete keçen TRPV1, hem de acı biberlere acılıq veren kapsaisin terefinden de aktivleşir.
TRPM8 nane yarpaqlarında olan kimyevi madde mentolun serinlik gücüne cavab verdiyi kimi, TRPA1 xardal bitkilerinin tesirinden aktivleşdiyine göre hem de "wasabi reseptoru" adlanır.
Bes temperaturun herekete keçirdiyi reseptorlar, niye bitkilerden de tesirlenirler? Washinqton Universitetinin molekulyar bioloqu Ajay Dhaka-ın da izah etdiyi kimi, TRPV1 balıqlar, quşlar ve ya dovşanlarda kapsaisine heç bir cavab vermediyi halda, insanlar ve gemiricilerde herekete keçir.
"Ola bilsin ki, kapsaisin terkibli bitkiler, bezi heyvanların onları yememesi üçün bu cür
»Oxu zalına keç