Tarixi Gence qalasının beş qapısı olmuşdur. Yeni yaradılan bu abide şeherin "Meqbere qapısı" adlanan qapılarının berpa olunan variantıdır. Gence-Bakı magistral yolunun her iki terefinde inşa edilen, ümumi uzunluğu 50 metr, bürclerinin hündürlüyü 22 metr olan qalanın esas hissesi beşmertebeli, baş sütun hissesi ile birlikde yeddimertebelidir. Qarşıda 75 metr hündürlüyünde dövlet bayrağı ucaldılmış, etrafında park salınmışdır. Abide kompleksinin sağ cinahında Gencenin gerbi yaradılmışdır. Uzunluğu 62 metr olan yeraltı tunel her iki qalanı birleşdirir. Bakıdan gelen yolun sağ cinahında xronoloji ardıcıllıqla İran-Turan müharibesinin eks olunduğu pannolarda türk serkerdesi Efrasiyabın fars hökmdarı Keyxosrovu meğlub etmesi ve romalıların Genceye hücumu, usta Benderin rehberliyi ile gencelilerin xarezmlere, Cavad xanın ise ruslara qarşı mübarize sehneleri, sol cinahda ise Nuru paşanın rehberliyi ile Qafqaz İslam Ordusunun Genceye gelişi, 1920-ci ilin mayında bolşevizme qarşı tarixi Gence üsyanı ve nehayet, ümummilli lider Heyder Eliyevin Gencede vetendaş müharibesinin qarşısını alması ve Milli Qurtuluş herekatının Genceden başlaması salnamesi eks olunmuşdur. Kompleksin sol cinahının yol istiqametine yönelmiş hissesinde ulu önder Heyder Eliyevin, sağ cinahda ise Prezident İlham Eliyevin Gence ile bağlı fikirleri hekk olunmuşdur. Qalanın sağ hissesindeki papiruslardan birinde Gencenin Azerbaycan Xalq Cümhuriyyetinin ilk paytaxt şeheri olması, digerinde ise Milli Qurtuluş herekatının Genceden başlaması gösterilmişdir. Komplekse xüsusi ezemet veren demir darvazalar quraşdırılmışdır.

Darvazalar 1063-cü ilde genceli usta İbrahim Osman oğlu terefinden düzeldilen Qedim Gence qapılarının eskizleri esasında hazırlanmışdır. Hemin qapılar 1139-cu ilde zelzele neticesinde Gence dağılarken gürcü çarı Demetre terefinden Gürcüstana aparılmış ve Kutaisinin Helat Monastırında saxlanılır.

Qalanın her iki terefindeki birinci mertebelerde ve yeraltı keçidde dahi Azerbaycan şairi

[1] 2 >>