mütexessisleri olmadığından coğrafi tedqiqatların ekseriyyeti başqa elm xadimleri terefinden aparılırdı.
20-ci illerin sonlarında Azerbaycan coğrafları arasında Qafur Reşad Mirzezade xüsusi seçilirdi. O öz müşahideleri esasında Azerbaycan coğrafiyasına aid qiymetli melumatlar toplamış, Azerbaycan dilinde coğrafi edebiyyat fondu yaratmağa başlamışdı. Onun 1910-cu ilde çapdan çıxmış «Qafqazın coğrafiyası» kitabı azerbaycan dilinde yazılan ilk derslik idi. Bu kitabda müellif müfessel ve ardıcıl olaraq Azerbaycan coğrafiyasını işıqlandırmış, onun quberniyalarının tebii, iqtisadi şeraitinden söhbet açmışdır. 1916-cı ilde Azerbaycan dilinde neşr etdiyi «Ümumi coğrafiya» adlı ali mekteb dersliyinde de Qafur Reşad Azerbaycan coğrafiyası timsalında ümumi coğrafi anlayışlara toxunmuşdur. Qafur Reşad diger elmlerle yanaşı coğrafiyanı öyrenmeyin heyatı ehemiyyetinden danışır ve xalqını buna çağıraraq yazırdı: «coğrafiyanın öyrenmeyin faydası böyükdür. Yer insanın meskeni olduğuna göre coğrafiyanı öyrenmek Yeri öyrenmek demekdir. Bir adama evinin içini, mehellesini, küçelerini bilmek dexi o derecede lazımdır. Buna göre de insanlara gündelik işlerinde coğrafiyanı bilmek lazımdır» (Ümumi coğrafiya, Bakı, Azerneşr. 1924, seh.5).
Qafur Reşad uzun müddet evvel Lahıcda, sonra ise Bakı mekteblerinde coğrafiyanı tedris etmişdir. Ana dilinde ilk coğrafiya derslikleri ile yanaşı, milli coğrafiya terminologiyasının yaradılmasında mehz onun adı ile bağlıdır.
Yusif Vezir Çemenzeminli (1887-1943) bedii yaradıcılıqla yanaşı, Azerbaycanın tarixi, coğrafiyası ve iqtisadiyyatı ile derinden maraqlanmış ve bunlarla meşğul olmuşdur.
Azerbaycanı dünyaya tanıtmaq cehdi ve bu işde coğrafiyanın, xeritenin oynadığı evezsiz rolu haqqında onun deyerli fikirleri bu günümüz üçün de öz aktuallığını ve ehemiyyetini saxlamaqdadır.
Azerbaycan Demokratik Respublikasını tanıtmaq istiqametinde yazdığı meqale ve kitablarında gösterirdi ki, dünyada en böyük qüvvelerinden birisi efkari-ümumiyyetle (dünya

<< 1 ... 10 11 [12] 13 14 ... 21 >>