vedomosti», «Kaspi», «Tiflis» qezetlerinde, coğrafiya cemiyyetinin mecmuelerinde Azerbaycan haqqında meqaleler derc etdirmişdir.
İsa Şahtaxtinski Peterburq Ekinçilik İnstitutunu bitirmiş, Paris ve Londonda siyasi iqtisad kursları keçmiş, Sürix Politexnik İnstitutunda bir sıra görkemli mühazireçileri dinlemişdir. Hele telebe iken iqtisadiyyat, tebiet ve cemiyyet meselelerine aid eser yazmış, meşenin ehemiyyeti mövzusunda dissertasiya müdafie etmişdir. Sonralar o, Qafqazın ve Azerbaycanın coğrafiyası, ehalisi, inzibati bölgüsü ve dövlet idareleri mövzusunda da eserler yazmışdır.
İsmayıl bey Qutqaşınlı bir sıra eserlerinde xalqımızın adet ve enenelerini, doğma veteninin tebii gözelliyini real tesvir etmişdir. Onun 1851-ci ilde qeleme aldığı «Sefername» eserinde xeyli qiymetli coğrafi melumatlar var. Bu eserde azerbaycanlılar yaşayan mahallar, şeher ve kendlerin tebieti, ehalinin teserrüfat verdişleri coğrafi cehetden tesvir edilmişdir. Eserin mezmunundan bilinir ki, müellif geniş coğrafi dünyagörüşüne malik olmuşdur.
XIX esr milli yazıçılarımızın eserlerinde de Azerbaycan coğrafiyasına aid bir sıra qiymetli melumatlara rast gelinir. Onların bezileri coğrafi eserler de yazmışlar.
XIX esrde yazıb yaratmış Abbasqulu ağa Bakıxanov (1793-1847) Azerbaycan ictimai fikir tarixinde xüsusi mövqeye malik şair, alim ve dövlet xadimi olmaqla yanaşı, Azerbaycan tarixi ve coğrafiyasının en mükemmel tedqiqatçılarından idi. O, Azerbaycanı oba-oba, el-el gezmiş ve Rusiyanın bezi rayonlarına (Don sahillerine, Ukrayna, Polşa ve Baltikyanı ölkelere) seyahet etmiş, bir sıra eserler yazmışdır. Bunların içerisinde böyük coğrafi ehemiyyete malik «Keşvül-Qeraib» («Qeraib denizinin keşfi) ve b. Azerbaycanda yazılan ilk ümumi coğrafiya eseri idi. O, «Gülüstani-İrem» eserinde olduğu kimi «Keşvül-Qeraib»de de ayrı-ayrı ölkelerin (burada Amerikanın keşfine daha çox yer verilmişdir) tebii şeraitinden, ehalisinden, teserrüfat heyatından söhbet açmışdır. A.Bakıxanovun kosmologiyaya aid eserinde

<< 1 ... 6 7 [8] 9 10 ... 21 >>