km2) Arazla qovuşana qeder Arazın hövzesinin sahesinden (101 937 km2) azdır. Lakin Kürün sululuğu Araz çayından iki defe çox olduğundan, onlar qovuşduqdan sonra da çay Kür adlanır.

* * *

Azerbaycanın çayları
Axım xüsusiyyetlerine göre Azerbaycan Respublikasında çaylar üç qrupa bölünür:

1) daimi axan çaylar;

2) quruyan çaylar - axımı yazda qarlar eriyende ve yağış yağdıqda yaranır;

3) müveqqeti axan çaylar - axımı yalnız şiddetli yağıntılar zamanı olur.

Bu qruplar arasında ferq yaradan esas amillerden biri axına qarışan yeraltı suların miqdarıdır. Birinci qrup çaylara yeraltı sular daim axıb geldiyi halda, ikincide bu proses cemi bir neçe ay davam edir. Üçüncü qrupda yeraltı suların rolu yoxdur.

Azerbaycan Respublikasının çaylarının qida menbeleri de müxtelifdir. Çaylar esasen qar, yağış ve yeraltı sularla qidalanır. Böyük Qafqaz çaylarında qar, Kiçik Qafqazda yeraltı sularla qidalanma üstünlük teşkil edir.

Azerbaycan Respublikası Kür ve Araz çaylarının aşağı ve qismen orta axınında yerleşir.

Kür çayı Qafqazın en böyük çayıdır. Onun uzunluğu 1515 km, sahesi ise 188 min kvadrat kilometrdir. Kür çayı Türkiye erazisindeki Qızılgedik dağının şimal-şerq yamacından, 2740 m mütleq yüksekliye malik saheden başlayır. O, Gürcüstan erazisinden keçerek, Azerbaycan erazisine daxil olur. Kür-Araz ovalığı ile axaraq Xezer denizine qovuşur.

Araz çayı ile birleşene qeder Kürün öz sahesi 86 min kvadrat kilometr teşkil edir. Araz çayı Kürün en böyük sağ qoludur. O, öz başlanğıcını Türkiyede yerleşen Bingöl dağından 3300 m yükseklikden götürür. Ümumi uzunluğunun (1072 km) 364 km-i Türkiyenin erazisine mensubdur. Ümumiyyetle Araz çayı Azerbaycanla Türkiye ve İran arasında serhed teşkil edir. Çayın axırıncı 80 km-i Azerbaycanın erazisinden axır ve Sabirabad şeherin erazisinde Kür çayına tökülür.

Bu çaylar iqlimine göre yazda qar ve yağış suları ile, payızda ise yağış suları ile gursululuq emele getiren çaylar qrupuna daxildir.

Respublika çaylarının

<< 1 [2] 3 4 ... 7 >>