Azerbaycan respublikası çox elverişli tebii şeraite ve zengin tebii ehtiyatlara malik ölkedir. Qarlı zirveli, yüksek dağlar, mehsuldar torpaqlı dağeteyi zonalar, geniş düzenlikler, okean seviyyesinden aşağı ovalıqlar respublikamızın esas relyef formalarıdır. Bele mürekkeb relyef quruluşu tebii şeraitin – iqlimin, torpaq-bitki örtüyünün, su ehtiyatlarının müxtelifliyine sebeb olmuşdur. Bu ise öz növbesinde ehalinin ve teserrüfat sahelerinin erazi üzre qeyri beraber yerleşmesine, istehsalın müxtelif növler üzre ixtisaslaşmasına getirib çıxarmışdır.
Ümumiyyetle tebii ehtiyat dedikde insanların heyat ve teserrüfat fealiyyetinde istifade etdiyi bütün tebiet komponenetleri başa düşülür (bezen tebii servet ve ya resurs adlanır). Tebii servetler aşağıdakı növlere bölünür:
1) Tükenmeyen: Güneş, geotermal, külek, nüve enerjileri, iqlim, qabarma - çekilme, deniz cereyanları.
2) Tükenen: A) Berpa olunmayan: bütün faydalı qazıntılar. B) Berpa olunan: Torpaq, bioloji ehtiyatlar, su enerjisi.

Azerbaycan müxtelif növ tebii ehtiyatlarla zengin olsa da, hazırda en mühümü neft-qaz ehtiyatları hesab edilir. Respublika erazisinin 70 %-i neft-qaz ehtiyatlarına malikdir. Xezerin şelfi, Abşeron yarımadası, Qobustan, Cenub-Şerqi Şirvan neft-qazla daha zengindir.

Ölkemizin qerb bölgelerinde ise esasen filiz ehtiyatları üstündür. Qafqaz regionunda en mühüm Daşkesen demir filizi yatağı, ehtiyatlarına göre dünyada Çinden sonra 2-ci yeri tutan Zeylik alunit yatağı, Gedebeyin mis ehtiyatları, Naxçıvan, Balaken, Ağdere polimetal yataqları, Kelbecer, Naxçıvan, Daşkesen, Gedebey qızıl yataqları ve diger elvan metallar respublikada hem qara, hem de elvan metallurgiyanı inkişaf etdirmeye imkan vermişdir.
Bir çox rayonlarımızda geniş yayılan müxtelif növ qeyri filizlerden ehegdaşı, gips, çınqıl, mermer, travertin, gil, qum ve s. qeyd edile biler.

Azerbaycanda çoxlu sayda mineral sular mövcuddur: Naxçıvanda – Sirab, Badamlı, Darıdağ, Vayxır; Kelbecerde - İstisu; Şuşada – Turşsu ve

[1] 2 3 >>