savadsızlığı üzünden Port-Artur teslim edilende yapon komandanlığının telebi ile gelecekde bir daha bu dövlete qarşı vuruşmayacağına iltizam veren zabitler eve buraxılır, qalanları ise esir götürülürdü. Mehmandarov da bir sıra xidmet yoldaşları ile beraber esir düşmeyi heqaretli azadlıqdan üstün sayaraq, yalnız 1905-ci ilin avqustunda Portsmutda (ABŞ) bağlanmış sülh müqavilesinin şertlerine göre esirlikden xilas olmuşdur.

Mehmandarov Birinci dünya müharibesinin de iştirakçısı olmuş, evvelce birinci piyada diviziyasına, sonra ise 2-ci Qafqaz ordusuna komandanlıq etmiş, hemin vezifelerde de ona tapşırılan en mesuliyyetli tapşırıqları uğurla yerine yetirmişdir. Emeliyyatların keçirilmesi zamanı nümayiş etdirdiyi yüksek komandirlik mehareti, teşkilatçılıq verdişleri çar Rusiyası komandanlığı terefinden lazımınca deyerlendirilmiş ve o, herbi akademiya tehsilinin olmamasına baxmayaraq, 1915-ci il martın 22-de general rütbesine layiq görülmüşdür.

Fevral inqilabından (1917) sonra rus ordusunun bolşevikleşmesi ve ordu daxilinde anarxiyanın artması ile elaqedar Mehmandarov istefa vererek, 1918-ci ilin payızında vetene qayıtmışdır. 1918-ci il noyabrın 1-de Azerbaycan Xalq Cümhuriyyeti Hökumeti Herbi Nazirliyi berpa etmek barede qerar qebul ederken Mehmandarov Cümhuriyyet ordusunda xidmete çağırılaraq, herbi nazirin müavini teyin edildi, nazirliyin ve ordunun formalaşdırılması ona tapşırıldı. Mehmandarovun peşekarlığı, teşkilatçılıq qabiliyyeti, başlıcası ise Azerbaycanın müsteqilliyine sedaqeti yeni şeraitde de tezlikle öz tesdiqini tapdı ve 1918-ci il dekabrın 25-de o, herbi nazir teyin edildi. Mehmandarov Azerbaycan Xalq Cümhuriyyeti ordusu quruculuğunun memarı idi. O, her şeyden evvel, bu prosesin mahiyyetini, onun dövlet quruculuğundakı yerini deqiqlikle müeyyenleşdirdi ve bütün imkanları da bu meselelerin helline istiqametlendirdi. Mehmandarov defelerle beyan etmişdi ki, Cümhuriyyet ordusu, siyasetden kenarda qalmaqla, yalmz Azerbaycanın müsteqilliyinin keşiyinde

<< 1 [2] 3 4 5 >>