Feteli xan Efşar (? -1763)
Urmiya xanlığının banisi.

Nadir şahın ölümünden sonra onun yanındakı Urmiya döyüşçülerine başçılıq eden Feteli xan Efşar Ereşlu müsteqil Urmiya xanlığının esasını qoydu. Nadir şahın Bağdada yürüşünde ferqlenmiş Feteli xan ordunun çerxeçibaşı teyin olunmuşdu. Feteli xan Efşar vilayetde hakimiy­yetini güclendirdi. O, gelecek hücumlardan özünü qorumaq ve yeni torpaqlar elde etmek üçün Urmiya qalasını möh­kemlendirdi ve güclü qoşun toplamaq işine başladı.

Urmiyadan Xoya üç günlük, Culfaya on günlük, İrevana altı günlük karvan yolları vardı. Urmiya şeherinde uzun ve kerpic günbezli bazar ve bazar içinde bir çox cergeler var idi. Xaricden getirilen mehsullar bu bazarda ve cergelerde satılırdı.

XVIII yüzilin II yarısında Urmiya xanlığı inzibati cehetden 14 mahala bölünürdü: Mergever, Tergever, Beredost, Sumay, Enzel, Deşt, Uşnu, Sulduz, Del, Nazlı, Bekkşilu, Urmiya, Roze. Her mahal yerli beyler ve onların nümayendeleri terefinden idare edilirdi.

Melumdur ki, Nadir şahın ölümünden sonra Feteli xan Efşar vetene qayıdaraq, hele I Şah Abbasın hakimiyyeti dövründe Efşar tayfa başçılarının tiyuluna verilen Urmiya vilayetini müsteqil olaraq idare etmeye başlamışdı.

Feteli xan Efşar Mehemmedhesen xan Qacarın, Kerim xan Zendin ve İran ve Azerbaycanda hakimiyyet uğrunda mübarize eden başqalarının hücumuna qarşı müqavimet göstermek meqsedi ile Urmiya ehalisini süretle silahlandırır ve xanlığın müdafiesi üçün lazimi tedbirler görür. O, on beş minlik efqan ordusu ile Qezvin yaxınlığında düşerge salmış olan Azad xana müraciet ederek, ona birleşmeyi ve Urmiya xanlığına gelmesini teklif etdi.

Feteli xan Azad xanla birleşdikden sonra öz torpaqlarını genişlendirmek ve Azerbaycan torpaqlarını öz hakimiyyeti altında birleşdirmek niyyetine düşür. O, ayrı-ayrı feodalların ve mahal beylerinin hüquqlarını mehdud­laş­dırmaq yolu ile öz dövletini daha da qüvvetlendirirdi.

Feteli xan Xoy xanı Şahbaz Dünbüli ile diplomatik danışıqlar apararaq Xoy

[1] 2 3 ... 6 >>