Efşarın Qarabağa hücumu, onun tarixi haqqında melumat çox sethi ve yanlışdır. İlk defe olaraq Feteli xanın Qarabağa hücumu haqqında açıqlamaları ve onun deqiq tarixini tedqiqatçı Delili vermişdir. Onun yazdığına göre Feteli xan Qarabağ xanlığının ayrı-ayrı mahallarını tutaraq xanlığın paytaxtı Şuşanı mühasireye aldı. Feteli xan Şuşa qalasına yaxınlaşarken Penaheli xandan narazı olan Talış, Çilebörd melikleri ve Qarabağ mahallarının başqa bir sıra beyleri öz silahlı desteleri ile ona qoşuldular.

Şeher ehalisinin qehremancasına müqavimet göstermesine baxmayaraq, Feteli xanın qoşunları günden-güne qalaya doğru irelileyirdiler. Neticede Penaheli xan zahiri olsa da sazişe gelmeye mecbur oldu ve dövrün qaydasına uyğun tabeçilik elameti olaraq oğlu İbrahimxelil ağanı çoxlu qulluqçu ve hediyyelerle Feteli xanın yanına girov gönderdi.

Qarabağda qazanılmış uğurdan sonra Qutqaşenli Hüseyn ağa ve Ereşli Kelbeli Sultan Feteli xanın yanına gelerek tabe olduqlarını bildirdiler. Onlar Feteli xandan xanlıq titulu alaraq öz mahallarının hakimleri teyin edildiler. Eyni zamanda Urmiya xanlığına tabe olmaq istemeyen ve Şeki xanlığına meyl eden ereşli Eli xan Feteli xanın emri ile öldürüldü ve belelikle Qutqaşen ve Ereş mahalları da Urmiya xanlığına tabe edildi.

Feteli xan Efşarın qonşu xanlıqları özüne tabe etmesi, öz erazilerini genişlendirilmesi meqsedini güdse de, Azerbaycan torpaqlarının müeyyen hissesinin birleşdirilmesine sebeb olurdu ki, bunun da mütereqqi ehemiyyeti var idi. Eyni zamanda bu dövrde Azerbaycanın müxtelif xanlıqlarında olduğu kimi Urmiyada da müxtelif ictimai qüvveler (kendliler, senetkarlar, tacirler, xırda feodallar ve tiyuldarlar) – Azerbaycan torpaqlarının birleşdirilmesi siyasetini yeridir ve bu işde Urmiya xanlarına yardım edirdiler.

Bütün bunlara baxmayaraq mütereqqi qüvvelerin fealiyyeti Azerbay­candakı feodal dağınıqlığını aradan qaldırmaq üçün kifayet deyildi, çünki böyük ve nüfuzlu feodallar, nüfuzlu beyler ve ali ruhanilerin buna eks olan

<< 1 2 3 [4] 5 6 >>