artıq danışmasına baxmayaraq, eslinde çox az cesarete malik olan bu şahın (I Şah Tehmasibin-E.Q.) müharibeye meylli olmadığını deye bilerik. Eger o, doğrudan da, her hansı bir halda özünü ordusu ile döyüş meydanında gösterirse, bunu könüllü olaraq deyil, zeruretden edir”.

I Şah Tehmasibin döyüşden çekinmesi onun cesaretsizliyi kimi deyil, ehtiyatlı bir serkerde olması ile izah edilmelidir. Sultan Süleymanın 1534-cü ilde Azerbaycan seferi zamanı I Şah Tehmasib osmanlı ordusu ile meydan müharibesi etmek fikrinden uzaq olduğuna göre Sultan Süleyman terefinden qorxaqlıqda günahlandırılmışdı. Buna cavab olaraq, şah, “men iki müselman ordusu arasında herbe nece fitva verim ve sayca on adama qarşı bir adam bele olmayan ordumla döyüşe başlayım” deyirdi.

Bezi Avropa seyyahları qızılbaş türklerin I Şah Tehmasibe böyük ehtiram gösterdiklerini geniş şekilde tesvir etmişdir. Venesiyalı Membre qızılbaş sufilerin and içerken bele “şahın başına and içdiklerini” ve bir-birilerine teşekkür etmek istedikde, “Şah muradını versin” dediklerini bildirir. I Şah Tehmasib dövründe sarayda olmuş ingilis seyahetçisi Ceffri Deketin yazdığına göre, “Eger kimse Şahın başı deyerek and içirse, siz isteseniz ona inana bilersiniz”.

I Şah Tehmasib hicri 939-cu ilde (1532-1533-cü iller) tövbe fermanı vermişdi. Öz “tezkiresinde” de qeyd etdiyi kimi, “ona yuxuda içki, qumar ve şeriete zidd olan diger pis emellerden çekinmesi buyrulmuşdu”. Buna esasen, Şah Tehmasib ölkede şerabxana ve qumarxanaların bağlanması barede ferman vermişdi. M.Membrenin tesvirlerinden I Şah Tehmasibin tekce müharibeler zamanı deyil, elece de adi heyatda da ehtiyatlı bir şexs olduğu üze çıxır. M.Membre onun zeherlenmek tehlükesinden ehtiyat etdiyinden öz piyalesini möhürlediyini qeyd edir. Bu da tesadüfi deyildi. Dövrün menbelerinin verdiyi melumatlara göre, H.940 (1533/1534)-cı iledek emir el-ümera vezifesinde dövlet işlerini idare etmiş ve hemin ilde de qefleten hakimiyyetden kenar edilerek edam

<< 1 ... 3 4 [5] 6 7 8 >>