Şah İsmayıl Xetai (1487-1524)

Azerbaycan Sefeviler dövletinin banisi, Azerbay­can torpaqlarını birleşdirmiş, merkezleşdirilmiş Azerbaycan dövletini yaratmış şexsiyyet.

Azerbaycan xalqının, onun tarix ve medeniyyetinin çoxesrlik kökleri vardır. Xalq öz tarixinin ve tarixi yaddaşının vehdetini hiss etdikde onda özüne inam, menevi qüvve yaranır. Öz etnik menşeyini derk etmiş ferdin heyatı tarixilikle dolğunlaşır, o, öz xalqının tarixinde baş vermiş bütün hadiselerle, onun medeniyyeti ile bağlılığı barede düşünmeye, özünü en azı bu tarixin bir hissesi kimi derk etmeye başlayır. O, yaradıcı şexsiyyete çevrilir, “özünün kim olması”, mensub olduğu etnosun keçmişi ile onu neyin bağlaması barede düşünmeye başlayır.

Qedim ve orta esrlere aid ilk menbeleri öyrenmekle asanlıqla yeqin etmek olar ki, Azerbaycan tarixinde hem siyasi, hem de medeni ve elmi sahelerde parlaq şexsiyyetler çox olmuşdur.

Xalqımızın tarixinde esrler boyu bütöv bir ölkenin, vahid mekanda yaşayan, eyni dilde danışan ve ümumi deyerlere şerik olan yüzlerle nesli ve milyonlarla insanı heyata sesleyen ideyanı tecessüm etdiren şexsiyyetler çox olmuşdur. Bu korifeylerin menevi ve praktik irsi bezen ölkemiz ve xalqımız üçün yolgösteren ulduz olmuşdur.

Bele tarixi şexsiyyetlerden, korifeylerden biri de Şah İsmayıldır. Heqiqi alimler, nüfuzlu tarixçiler üçün Şah İsmayıl böyük dövlet xadimi ve istedadlı serkerde olaraq qalır. Azerbaycanlıların şüurunda ise Şah İsmayıl Azerbay­can torpaqlarını birleşdirmiş, merkezleşdirilmiş Azerbaycan dövletini yaratmış şexsiyyetdir.

Şah İsmayıl Sefevinin şexsiyyetinden söhbet düşende hemvetenlerimi­zin ekseriyyeti çox vaxt onun bioqrafiyasını ve şieliyi dövlet ideologiyası seviyyesine çatdırmaqla bağlı fealiyyetini xatırlatmaqla kifayetlenir, bu addımın siyasi meqsed­lerini açıqlamırlar. Lakin Şah İsmayılın böyük irsi qarşısında bu deliller çox sönük­dür, çünki bunlar onun öz xalqı qarşısındakı böyük xidmetlerini göstermeye qabil deyildir.

Sefevi xanedanını

[1] 2 3 ... 14 >>