fexri "Böyük atabey" (atabey el-ezem) adında da öz eksini tapmışdı. Belelikle, öyrenilen dövrün en böyük dövlet xadimi atabey Eldenizin fealiyyeti, birliyi, nisbi de olsa, ara mübarizelerinin zeifledilmesi yalnız atabeyin serencamındakı herbi qüdrete, ehtiyat menbelerine ve onun nüfuzuna göre elde edile bilen dövletin - İraq sultanlığının merkezi hakimiyyetinin möhkemlenmesine imkan yaratdı. Eldeniz bir növ ikili hakimiyyetin yaradıcısı oldu: hicri 555 (1160)-ci ilde o, İraq sultanhğında hakimiyyeti öz eline aldığı vaxtdan etibaren Sultan dövlet başçısı rolunu formal ifa etmekle selahiyyeti bitmiş bir şexse çevrildi. Qoşunların başçısı, vesaitlerin serencamçısı, nehayet, vassalların esil süzerini Atabey idi.

Eger biz Böyük atabey Şemseddin Eldenizin daha güclü reqiblerinin onun yaratdığı dövletle qarşılıqlı münasibetlerini işıqlandırmasaq, onun fealiyyet menzeresi yarımçıq olar. Bu reqib, çarları ta monqol hücumlarına qeder Azerbaycan hakimleri Eldenizlerle daimi münaqişede olan Gürcüstan idi. Hicri 556-cı ilin şaban ayında (avqust, 1161) gürcü qoşunları çar III Georginin (1156-1184) başçılığı altında Azerbaycana hücum edib, "Arran ölkesindeki Ani şeherini tutaraq, burada çoxlu ehali qırdılar. Sultanın vassalı - Xilatın hakimi şah-erman Seyfeddin Bey-Teymur mühasireye alınmış şehere kömek göstermek istedi, ancaq gürcüler terefinden meğlub edildi ve güc-bela ile esir düşmekden yaxasını qurtardı. Şaban ayında 30 minlik gürcü qoşunu "yeniden islam ölkesine soxuldu ve Dvini tutdu, bu, Azerbaycan ölkesinin ucqarında, Rum ölkesi yaxınlığında bir şeherdir. Onlar 10 mine yaxın sakini qaret edib öldürdüler, çoxlu qadın ve uşağı esir apardılar. Bir müddetden sonra gürcü qoşunları yeniden Azerbaycana soxuldu, Gence şeherini tutdular, onu talan etdiler, ehaliden çoxlu esir alıb, çoxlu herbi qenimetle birlikde apardılar.

Bundan xeber tutan atabey Eldeniz öz qoşunlarını gürcü feodallarına qarşı yürüşe hazırladı. Xilatın hakimi Seyfeddin Bey-Teymur, Marağa hakimi

<< 1 ... 7 8 [9] 10 11 ... 19 >>