Yanvar ayı (latınca “Yanvarus”) Roma allahı Yanusun şerefine adlandırılmışdır. Qriqori teqviminde ilin birinci ayıdır. Azerbaycan Respublikasında illerin hesablanması üçün Qriqori teqviminden istifade olunur. Buna müvafiq olaraq, yanvarın 1-i istirahet günü kimi qeyd edilir.

Yeni il Bayramı — dünyanın müxtelif xalqları üçün enenevi bayrama çevrildiyi kimi, Azerbaycanda da insanların meişetine daxil olub. Bezi ferziyyelere göre Yeni ili ilk defe qedim çinliler qeyd edibler. Diger menbelerde bu, qedim germanlar ve romalıların adı ile bağlanır. Başqa bir menbe ise enenenin Mesopotamiyada yarandığını sübut etmeye cehd edir[1].


Yeni İl Bayramı atributları

Şaxta baba
Tarixi

Yeni ilde Moskvada bezedilmiş şam ağacı
Bu bayramın yaranmasının azı 25 esrlik tarixi var. İlin deyişmesini bayram etmek adeti ilk defe qedim Mesopotamiyada yaranıb. Eramızdan evvel IV minilliyin sonunda Şumer, Babilistan, Assuriya kimi bu günümüze qeder gelib çatan medeni irsiyle hele de bizi heyretlendiren medeniyyet merkezleri burada teşekkül tapıb. Tarixçi alimlerin fikrince, mehz hemin dövrde burada Yeni ilin gelişi ilk defe bayram edilib. Martın axırında Decle ve Ferat çaylarında suyun seviyyesi artanda ekin-biçin işleri başlayarmış. İnsanlar yeni ilin gelişini de ele o zaman qeyd etmişler. 12 gün erzinde tenteneli merasimler davam edermiş. Xeyir tanrısı Merdükün şer qüvveler ve ölüm üzerinde hakimiyyeti başlayarmış. Bütün mehkeme işleri, cezalar texire salınarmış. Hemin dövre aid gil kitabelerden biri üzerinde yazılmış metne göre, bu bayramda "qul ağaya çevrilermiş". Yeri gelmişken, "Karnaval" sözü babil dilinden tercümede "gemi-deniz" demekdir. Bu da Merdükün Declede üzmesile bağlı ayinlerden gelen ifadedir. Bayram günlerinden birinde Merdükün dehşet ilahesi, ilanbaşlı Tiamatla döyüşü sehnesi canlandırılarmış. Neticede, elbette ki, Merdükün qalib gelermiş. Babilistan esirliyinde olan yehudiler Yeni il bayramı enenesini babillerden öyrenerek sonradan onu yunanlara ötürübler.

[1] 2 3 ... 6 >>