yaradılmasında evezsiz rol oynadı. O dövrün mütefekkir insanları xalqın milli birliyinin
teşekkülünde mühüm rol oynayan milli marşlara, milleti birliye sesleyen, milletin ruhunu yükselden milli
neğmelere üstünlük verir, onların yaradılmasını zeruri sayırdılar. Bu baxımdan Azerbaycan Xalq
Cümhuriyyetinin yaranmasından xeyli evvel, yeni 1917-ci il dekabrın 17-de "Açıq söz" qezetinde görkemli
yazıçı ve ictimai xadim Yusif Vezir Çemenzeminlinin çap etdirdiyi "Zeruri meseleler" adlı yazısı ve hemin
meqaleye cavab olaraq dahi Üzeyir Hacıbeyovun "Açıq söz" qezetinin 22 dekabr 1917-ci il tarixli sayında derc
olunmuş "Milli marş" adlı çox qiymetli meqalesi xüsusile diqqeti celb edir. Hele müsteqilliye qovuşmadığımız o
illerde Yusif Vezir Çemenzeminli milli istiqlal mübarizesinde xalqın vetenperverlik ve qehremanlıq duyğularını
yükselden, onu istiqlala, müsteqilliye, azadlığa sesleye bilen milli marşlara olan böyük ehtiyacdan danışarken
"Zeruri meseleler" meqalesinin "Milli şerqi" bölümünde yazırdı ki, her bir milletin özünemexsus bir milli
neğmesi var, o neğme oxunduqda millet ferdlerinin ruhu ucalır, mübarize edib öz xalqını mühafize etmek xahişi
artır, bizimse bu neğmemiz yoxdur, düşmeni yıxmaq üçün milli neğmemiz lazımdır. Yusif Vezir burada
Azerbaycan xalqını milli birliye, Vetenin ve milletin taleyi üçün mübarizeye, qehremanlığa sesleyen milli
marşların yaradılması vezifesinin şairlerin, ilk növbede bestekar Üzeyir Hacıbeyovun üzerine düşdüyünü xüsusi
vurğulayırdı.
Yusif Vezir Çemenzeminlinin qaldırdığı bu taleyüklü mesele – milli marş yaratmaq zeruriyyeti dahi
Üzeyir Hacıbeyovun diqqetini celb edir ve ona derhal cavab verir. Azerbaycan xalqının milli iftixarı Üzeyir bey
"Milli marş" meqalesinde milli marşın – milli himnin yaradılmasının xalqımız üçün ehemiyyetinden danışırdı.
Üzeyir Hacıbeyovun hele 1917-ci ilin sonlarında sözlerini ve musiqisini yazdığı, hemin il dekabrın 23-de
orkestr terefinden ifa edilmiş "Milli marş"ın, yeni
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç