Tarixi qaynaqlardan aydın olur ki, XII-XVI yüzilliklerde, qopuzun sazla evezlenmesi arasındakı dövrde, Qafqaz, İran ve Anadoludakı sufi merasimlerinde, derviş aşıq meclislerinde "çağır", "çaqur", "çuqur", "çoğur" adlı musiqi aletinden istifade edilmişdir.

Ehtimal ki, çoğur "Haqqı, Allahı çağırmaq üçün istifade edilen musiqi aleti" menasını verir. Bu sözün dilimizde işlenen "çalçağır" ifadesinden törenmesini ve sonralar "çoğur" kimi formalaşmasını da güman etmek olar. Müxtelif tarixi menbelerden melumdur ki, Orta esrlerde Sefevi dövletinin ordusunda yüksek döyüş ehval-ruhiyyesi yaratmaq üçün çoğur musiqi aletinden istifade etmişler. XVI yüzilliyin evvellerinden behs eden "Cahanarayi Şah İsmayıl Sefevi" salnamesinde bu barede deyilir. "...

Qalib yürüşlü ordunun qarşısında çukurlar çalmaq, türküvarsağılar oxumaqla döyüşçülerin vuruş ruhunu qaldırırdılar". Eli Rza Yalçının "Cenubda türkmen çağları" eserinde çoğurun 9 teli, 15 perdesi ve gözel ses tembri olmasından söz açılır. Tarixi faktlardan bele qenaete gelmek olar ki, XII-XIII yüzilliklerde ozan qopuzunun çoğurla, XV-XVI yüzilliklerde ise çoğurun sazla evezlenmesi merheleleri olmuşdur. Ancaq çoğurun başqa növleri Qafqazda, elece de İraq türkmanları arasında dövrümüze qeder gelib çatmışdır. Azerbaycan Tarixi Muzeyinin fondunda saxlanılan XIX esre aid çoğur musiqi aleti üç qoşa simden ve 22 perdeden ibaretdir. Aletin çanağı tut ağacından yığma üsulu ile hazırlanır.

Çanağın üst hissesi 4 mm qalınlığında ağac üzlükle örtülür. Qol ve kelle hissesi qoz, aşıqları ise armud ağacından hazırlanır. Ümumi uzunluğu 880 mm, çanağının uzunluğu 400 mm, eni 225 mm, hündürlüyü 140 mm-dir. Qoluna 22 perde bağlanır. Çanağın yan tereflerinde 2, üst hissesinde ise ses rezonansı üçün bir neçe oyuq açılır.

Ses düzümü kiçik oktavanın "do" sesinden ikinci oktavanın "sol" sesine kimidir.