Quruluşu etibarı ile arfa tipli simli-yaylı musiqi aletidir.



Yaranma tarixi çox qedimlere gedib çıxır. Esasen, saray meclislerinde istifade olunan zerif ve ince sesli çengin en erken növleri iki-çayarası ve Misir sivilizasiyalarına aid edilir.



Azerbaycanın qedim medeniyyet merkezi olmuş Berde şeheri yaxınlığında aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı eramızdan evvel IV-III esrlere aid edilen, üzerinde çeng çalan qadın tesvir edilmiş saxsı qab parçası tapılmışdır. Tarixi menbelerden bele melum olur ki, orta esrlerde Azerbaycanda istifade olunmuş çengin, texminen, 18-24 simi olmuşdur. Yazılı menbelerde ve miniatür senet eserlerinde çeng haqqında melumat olduqca çoxdur.



Esasen, qadınların ifa etdiyi bu aleti Nizami Gencevi "Yeddi gözel" poemasında bele tesvir etmişdir:



Çeng alıb eline o dilber peri,

Söyledi çekdiyi eziyyetleri.

Yayıldı çeng sesi, düşdü her yane,

Nale aşiqleri etdi divane.



Çeng sözünün "tutmaq", "yapışmaq" menasını verdiyini güman etmek olar. Onun uzunsov ve qövsşekilli hissesi çanağı teşkil edir. Çanağın açıq üzüne balıq derisi çekilir, aşağı terefine berkidilmiş uzunsov hisse ise qol rolunu oynayır. Bu hissede aşıqlar yerleşdirilir. Simlerin bir ucu çanaq hissede deri üzerinde yerleşdirilmiş metal ilgeklere, o biri ucları ise taxta aşıqlara bağlanır. Berpa olunmuş çengin bağırsaqdan ve ipek sapdan hazırlanmış 30 simi vardır.



Aletin ümumi hündürlüyü 930 mm, çanağının hündürlüyü 850 mm, qolunun uzunluğu 665 mm-dir. Xromatik sıraya malik 30 sesden ibaretdir. Diapazonu kiçik oktavanın "sol" sesinden ikinci oktavanın "si" sesine kimidir. Çeng solo ve ansambl aleti sayılır.