Bir vaxtlar Qarabağ, Laçın, Qazax, Tovuz ve Naxçıvan erazisinde geniş yayılmış nefesle çalınan deri çalğı aletidir. Hazırda Azerbaycanda, esasen, Naxçıvan Muxtar Respublikasında rast gelmek olar.



Başqa nefesli çalğı aletleri kimi tulumun da çox qedim tarixi vardır. Alimlerimiz tulumun yaranma tarixini sinifli cemiyyetin ilk dövrlerine aid edirler. Hazırda tulumun müxtelif növleri ferqli adlarla Qafqaz, elece de bir sıra Avropa xalqları arasında geniş istifade edilir. Maldarlıq, esasen de, qoyunçuluqla meşğul olan köçeri tayfalar tulumdan çox istifade etmişler.



Ses tembri zurnanın sesine benzediyi üçün bezen ona "tulum zurnası" da deyilib. Tulum xüsusi üsulla aşılanıb yumşaldılmış keçi ve ya qoyun derisinden hazırlanır. Bütöv soyulmuş derinin iki ayağı möhkem bağlanılır. Qalan ikisinden birine tuluma hava doldurmaq üçün sümükden ve ya qamışdan hazırlanmış, ağzında tıxacı olan boru, digerine ise aleti ifa etmek üçün iki qoşa boru (gövde) berkidilir.



Uzunluğu 260-280 mm olan hemin gövdelerin üzerinde 7 oyuq açılır. İfaçı sol qoltuğunda tutduğu içerisi hava ile doldurulmuş tuluğu azacıq tezyiqle sıxmaqla havanı borulara daxil olmağa mecbur ederken her iki elin barmaqları ile oyuqları açıb-bağlamaqla istenilen ses ucalığını elde ede bilir. Birinci boruda melodiya çalınır, ikincisinde ise hemin melodiyanın tonikası saxlanılır.



Tulum, esasen, solo aleti kimi, bezi hallarda ise balabançılar destesinde istifade edilir.