Baca-baca oyunu ilaxır çerşenbede ve Novruz bayramı axşamlarında icra olunan oyunlardan biridir. Xüsusile subay gencler terefinden icra olunan "qurşaqatdı", "papaqatdı", "qurşaqsalladı", "torbaatdı" merasim oyunları ile mezmunca eynidir. Qedim vaxtlarda evler indiki kimi, şiferli, kiremitli olmamışdır. Evlerin üstü hamar ve damın ortasından baca olmuşdur. Gencler şal, yaylıq, tenzifden hazırlanmış örpek sallayıb Novruz payı alardılar. Oyun ustad şair Mehemmed Hüseyn Şehriyarın (1905-1988) sözlerinde deqiq eks etdirilmişdir.

Bayram idi, gecequşu oxurdu,
Adaxlı qız, bey corabın toxurdu,
Her kes şalın bir bacadan soxurdu,
Ay ne gözel qaydaydı şal sallamaq.
Bey şalına bayramlığın bağlamaq.

Şal istedim, men de evde ağladım,
Bir şal alıb tez belime bağladım.
Qulamgile qaçdım şalı salladım,
Fatma xala mene corab bağladı,
Xan nenemi yada salıb ağladı.

Baca-baca oyunu Azerbaycanın bir sıra bölgesinde "Nünnünü", "Nünnü getme" de adlanır. Hüseynqulu Sarabski yazır: "Nünnünü geden adam ip ucuna kiçik bir torba bağlar, onu metbex bacasından (eger metbexde adam olarsa) ve ya sadece evin damından, bacasından eve sallar, özünü tanıtdırmamaq meqsedile şehadet barmağını burnuna vurmaqla nünnünü sesi çıxarıb ev yiyesini xeberdar ederdi. Bele nünnünü gezenler qetiyyen boş qaytarılmazdı. Onların torbasına hökmen bir şey salmaq lazım idi".[1]

Oyunun qaydaları
Baca-baca oyunu ilaxır çerşenbe ve Novruz bayramı axşamlarında qaranlıq düşenden sonra bayram payı almaq üçün qapıları (keçmişde ise bacaları) döyür, gizlince şalı (torba, papaq ve s.) içeri atarlar. Ev sahibi qapıdan (bacadan) içeri atılan (sallanan) şalın (torba ve ya papağın) ucuna (içerisine) şekerbura, kete, şorqoğal, qırmızı yumurta, leblebi, qovurğa, qoz, fındıq, kişmiş, iyde, badam, püste, qaysı qurusu, qax ve s. çerezler bağlayır. Bezen niyyetleri hasil olan neneler, analar, gelinler şala corab, etirli sabun, el desmalı ve ya başqa qiymetli nesne qoyurlar. Xalq edebiyyatında uşaqların bacadan şal-torba

[1] 2 >>