nisbeten ferqlidir. Nümune üçün yallının musiqisini izleyek.

2.Yallının diger növü ise instrumental musiqi ifası ile müşayiet olunan reqs- yallılardır. Evvela onu qeyd etmeliyik ki, kütlevi reqs olan “yallı”ları açiq havada (dağeteyi yamacda ve ya düzengah çemenlikde) oynayırlar. Bu zaman onları güclü tembre malik olan aletler müşayiet etmelidir ki, yallı gedenler hereket zamanı ve mahnı oxuyarken, reqsin musiqisini ve ritmini aydın eşide bilsinler. Bu sebebden ritmleri ifa etmek üçün nağara aletine çubuq ve ya çubuqlar da elave olunmuşdur. Ümumiyyetle, “yallı”larımızın ifasında her zaman qedim musiqi aletlerimiz olan zurna ve nağaradan istifade edilib. Hal-hazırda “yallı” reqslerini müşayiet eden müxtelif terkibli musiqiçi desteleri (ansambllar) mövcuddur. Bu ansambllar üç, dörd ve daha artıq musiqiçiden ibaret olur. Meselen, Naxçıvan bölgesinde yallıları üç neferden ibaret musiqiçi destesi müşayiet edir. Bura 2 zurna, 1 nağara ifaçısı daxildir. Zurna ifaçılarından biri reqsin esas melodiyasını ifa eden solistdir. O hem de ansamblın rehberi sayılır. Demkeş adlanan diger zurnaçı ise bu melodiyada tonikanı ve diger istinad perdelerini “dem” şeklinde uzadaraq ifa edir. Ritmleri ifa eden nağaraçı çubuqdan istifade ederek iri nağarada (davul) yallını müşayiet edir.

Yallının çox istifade olunduğu bölgelerden biri de Şekidir. Buradakı “yallı” ansambllarının terkibi ise dörd neferden; yeni 2 zurna, 2 nağara ifaçılarından ibaret olur. Kollektivde zurnaçıları müşayiet eden iri nağara – “kos” adlanır. İki çubuqla çalınan diger kiçik diametrli nağara ise “bala nağara” ve ya “dümbek” adlanır. Bu çubuqlardan biri düz formada, ikincisi ise ucu geriye eyilmiş şekilde olur.

Yallıların ifası zamanı çox zeruri müşayiet formalarından biri de “ritmli küy”lerdir. “Ritmli küy” terminini ilk defe Azerbaycan xalq reqslerinin öyrenilmesinde çox böyük xidmetleri olan araşdırıcımız Bayram Hüseynli (1923-1992) işletmişdir. “Ritmli küy” – ritmik sesler demekdir. Bu sesleri yallını

<< 1 ... 5 6 [7] 8 9 10 >>