bedii şüşe memulatı nümuneleri - dekorativ qablar, piyaleler, qadın bezekleri Azerbaycanda şüşe istehsalının da mövcud olduğunu gösterir.

Hekkaklıq ve heykelteraşlıq nümuneleri Albaniya (Qafqaz) dövrü senetinde geniş yayılmışdır. Mingeçevir mebedinin (5-6 esrler) daş kapitelinin sethinde müqeddes dirilik ağacının sol ve sağında üz-üze dayanmış iki tovuz quşunun qabartma tesviri Albaniya (Qafqaz) dövrü heykelteraşlığının en kamil nümunelerindendir.

Bedii metal memulatlarının (torevtika) tertibinde de plastik formalara tez-tez tesadüf olunur. Mingeçevir, Torpaqqala ve s. yerlerden tapılmış gümüş camların, tuncdan hazırlanmış su qablarının üzerinde maral, şir, tovuz quşu, buta tesvirleri verilmişdir. Bu dövrün dairevi ve qabartma heykelteraşlıq nümunelerinden (tuncdan ve daşdan) insan ve heyvan tesvirleri, meişet, ov ve dini ayinlerle bağlı sehneler üstün yer tutur. VII esrden başlayaraq islam dininin yayılması ile bağlı Azerbaycanın qedim tarixi şeherlerinde - Qebele, Naxçıvan, Şamaxı, Bakı, Berde, Gence, Beyleqan, Tebriz, Marağa ve Erdebilde memarlıq kompleksleri, saray, qesr, mescid ve türbeler inşa edilirdi. Hemin binaların dekorativ tertibatında kalliqrafiya - kitabe, ornament, kaşı ve qabartma elementlerinden geniş istifade olunmuşdur. Şirvan-Abşeron memarlıq mektebine mensub olan binalarda daş üzerinde oyma seneti nümuneleri, hendesi ve nebati naxışlar, Naxçıvan memarlıq mektebini temsil eden binaların dekorativ bezeklerinde ise şirli kerpicden ve kaşı bezeklerinden ibaret ornament motivleri başlıca yer tutur.

Heykelteraşlıq senetinin en meşhur nümuneleri arasında XIII esrde Bakı limanında tikilmiş Şirvanşahların "Bayıl qesri", yaxud "Sebayıl" adlanan memarlıq abidesi üzerindeki yazı ve qabartma tesvirleri binanın dekorativ tertibinde helledici rol oynamışdır. "Bayıl daşlarında" yazılarla birlikde insan ve heyvan (peleng, deve, at, öküz, quş) tesvirleri derin oyma üslubunda işlenmişdir. Friz xarakteri daşıyan "Bayıl daşları" vaxtile quruda yerleşen

<< 1 [2] 3 >>