Muğam seneti Azerbaycanın professional musiqi medeniyyetinin şifahi irsinin mühüm qismini teşkil etmekle, Azerbaycan xalqının medeni enelerinde ve tarixinde derin köklere malikdir. Bu medeni enenenin Azerbaycanda köklerinin olması ölkede onun daşıyıcılarının sayı, elece de onun Azerbaycan bestekarlarının, ressamlarının, heykelteraşlarının ve şairlerinin tükenmez ilham menbeyi olan milli medeniyyetde mühüm rolu ile tesdiqlenir. Bir sıra ümumi, bedii cizgileri Azerbaycan muğamını İran destgahları, özbek-tacik şaşmakomları, uyğur mukamları, hind raqaları, ereb nubaları, türk teqsimleri ile qohumlaşdırır ve bütün bunlar Şerq musiqisinin ümumi-bedii enenelerini teşkil edirler. Bununla yanaşı, muğam seneti azerbaycanlılar terefinden milli özünüderk ve özünü eynileşdirmenin esasını teşkil eden başlıca medeni deyerlerden biri kimi qavranılır. Bu senet Azerbaycan erazisinde yaşayan talışlar, dağlı yehudiler, ermeniler, lezgiler, gürcüler, avarlar kimi etnik qruplar arasında da populyardır.
Hem milli medeniyyet üçün, hem de bütün beşeriyyetin medeniyyeti üçün Azerbaycan muğamının bedii deyeri, onun yüksek menalılığı 2003-cü ilde YUNESKO kimi nüfuzlu beynelxalq tesisat terefinden etiraf olunmuşdur. YUNESKO muğamı "beşeriyyetin şifahi ve qeyri-maddi irsinin şah eserlerinden biri" elan etmişdir.
Azerbaycan musiqisinde "muğam" termini eyni zamanda lad, melodiya ve janr kateqoriyalarını bildirir. Bu termin lad menasında azı yeddi yüzildir ki, mövcuddur. XIV yüzilde yaşamış görkemli Azerbaycan musiqi nezeriyyeçisi, ifaçısı ve bestekarı olan Ebdülqadir Marağainin risalesinde O, orta esrlerde Yaxın ve Orta Şerq musiqisinde geniş yayılmış 12 esas lada (Buselik, Neva, Üşşaq, Rast, İraq, İsfahan, Zirafkend, Bozurq, Rehavi, Hüseyni ve Hicaz) münasibetde tetbiq edilir. Hazırda Azerbaycan musiqisinde tekce yeddi esas ladı (Rast, Şur, Segah, Çahargah, Bayatı-Şiraz, Humayun, Şüşter) deyil, hem de çoxsaylı tonal variantları (Mahur, Dügah, Bayatı-Qacar, Xaric Segah, Orta Segah, Mirze Hüseyn

[1] 2 3 ... 12 >>