miqyasları ferqlenir (Bu qaydadan yegane istisnanı Rahab muğamı teşkil edir, o öz tarixi tekamülü prosesinde destgahdan muğama çevrilerek destgahın lad ve kompozisiya prinsiplerini müeyyen derecede qoruyub saxlamışdır).

Xan Şuşinski, Behram Mansurov, Telet Bakıxanov
Kompozisiyaların vokal-instrumental növleri adeten iştirakçılar heyeti terefinden ifa olunur. Onların sırasına mütleq müğenni-xanende daxildir, o özü qaval zerb aletinde ifa edir, elece de tar ve kamança ifaçıları daxildir. Muğamların ve destgahların ifaçılarının bu heyeti "muğam triosu" adlanmaqla, Azerbaycanda XIX yüzilin sonlarından beri daha geniş yayılıb, herçend çox zaman daha geniş heyetler de ifa edirler. Son iller Azerbaycanda musiqi tecrübesine destgahın bir solist-xanende terefinden ifası daxil olmuşdur.
Vokal-instrumental destgahı sabit musiqi ölçüsü (Deramed, Tesnifler, Rengler) ve serbest veznli improvizasiya xarakterli hisseleri (Berdaşt, Maye ve Şöbet) birleşdirir. Bezi destgahlarda, elece de her iki melodiya tipini eyni zamanda uzlaşdıran hisseler de (Zerbi-Muğam) var. Praktik olaraq, Berdaştdan başqa, destgahın bütün hisseleri müsteqil kiçik musiqi formaları şeklinde destgahdan kenarda da ifa oluna bilerler. Destgahın terkibinde bu hisselerden her birinin müeyyen funksiyası ve forması var. Deramed ve Beradşt - giriş xarakterli instrumental pyeslerdir. Üçüncü hisse, Maye (ilkin temel, xemirin mayası kimi tercüme olunur) - her bir destgahda esas ve en iri şöbedir. Deramed, Berdaşt ve Şöbet - vokal instrumental destgahın mütleq hisseleridir, onun formasının hereketini ve mentiqini müeyyen edir. Tesnifler (mahnı tipli vokal-instrumental melodiyalar) ve Rengler (ekseren reqs xarakterli instrumental pyesler) destgahı tebeqeleşdirmekle ona bir gözellik getirir. Onların seçimi ifaçının isteyinden, zövqünden ve bedii menadan asılıdır.
Destgahda şöbelerin növbelenme qaydası melodiyanın tonikadan (Maye) tonikanın yuxarı oktavasınadek, mütleq Mayeye yekun qayıdışı ile yükselişin pillevari

<< 1 2 3 [4] 5 6 ... 12 >>